ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ଯୋଜନା 2006

Ombudsman

ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିବା କେତେକ ସେବା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଅଭିଯୋଗର ସମାଧାନ କୁ ସକ୍ଷମ କରିବା ଏବଂ ଏଭଳି ଅଭିଯୋଗଗୁଡ଼ିକର ସନ୍ତୁଷ୍ଟି କିମ୍ବା ସମାଧାନ କୁ ସୁଗମ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏହି ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି ।

ସିରିୟଲ.ନମ୍ବର ଆପ୍ଲିକେସନ୍
(1) ଏହି ଯୋଜନାକୁ ବ୍ୟାଙ୍କିଂ ଲୋକପାଳ ଯୋଜନା, 2006 କୁହାଯାଇପାରେ ।
(2) ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାରିଖରେ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ।
(3) ଏହା ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ପ୍ରସାରିତ ହେବ।
(4) ଏହି ସ୍କିମ୍ ଅଧୀନରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ବ୍ୟାଙ୍କର ଭାରତରେ ବ୍ୟବସାୟ ଉପରେ ଏହି ଯୋଜନା ଲାଗୁ ହେବ ।

ସିରିୟଲ.ନମ୍ବର ଯୋଜନାକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇଛି
(1) ଯଦି ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଏ ଯେ ଏହା କରିବା ଉଚିତ, ତେବେ ଆଦେଶରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅବଧି, ଯୋଜନାର ସମସ୍ତ କିମ୍ବା କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପରିଚାଳନା, ସାଧାରଣତଃ କିମ୍ବା କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବ୍ୟାଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସ୍ଥଗିତ ରଖିପାରିବ।
(2) ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆଦେଶ କ୍ରମେ ଉପରୋକ୍ତ ଅବଧି ଅନୁଯାୟୀ ଆଦେଶ ଦିଆଯାଇଥିବା ନିଲମ୍ବନର ଅବଧିକୁ ସମୟ ସମୟରେ ବୃଦ୍ଧି କରିପାରିବ।

ସିରିୟଲ.ନମ୍ବର ସଂଜ୍ଞା
(1) 'Award’ means an award passed by the Banking Ombudsman in accordance with the Scheme.
(2) 'ଆପିଲେଟ୍ ଅଥରିଟି'ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ବିଭାଗ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବା ଡେପୁଟି ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଏହି ଯୋଜନାକାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରୁଛନ୍ତି।
(3) 'ଅଧିକୃତ ପ୍ରତିନିଧି' ଅର୍ଥ ଜଣେ ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ଏବଂ ଅଧିକାରପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ତାଙ୍କ ତରଫରୁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅଭିଯୋଗର ବିଚାର ପାଇଁ ଜଣେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ନିକଟରେ ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିବା ପାଇଁ ଅଧିକାରପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ।
(4) 'ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ' ଅର୍ଥ ଏହି ଯୋଜନାର ଧାରା 4 ଅଧୀନରେ ନିଯୁକ୍ତ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି
(5) 'ବ୍ୟାଙ୍କ'ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏକ 'ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ କମ୍ପାନି', 'ସମ୍ପୃକ୍ତ ନୂତନ ବ୍ୟାଙ୍କ', 'ଆଞ୍ଚଳିକ ଗ୍ରାମୀଣ ବ୍ୟାଙ୍କ', 'ଷ୍ଟେଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ' ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଆଇନ, 1949 (1949ର ଅଧିନିୟମ 10)ର ଧାରା 5 ରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ 'ସହାୟକ ବ୍ୟାଙ୍କ' ବା 'ପ୍ରାଥମିକ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କ' ଯାହା ସେହି ଆଇନର ଧାରା 56 ର ଧାରା (ସି)ରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଧିନିୟମର ଦ୍ବିତୀୟ ଅନୁସୂଚୀରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। 1934 (1934 ର ଅଧିନିୟମ 2), ଭାରତରେ ବ୍ୟବସାୟର ସ୍ଥାନ ଅଛି, ଏପରି ବ୍ୟାଙ୍କ ଭାରତରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେଉ କିମ୍ବା ଭାରତ ବାହାରେ ।
(6) 'Complaint' means a representation in writing or through electronic means containing a grievance alleging deficiency in banking service as mentioned in clause 8 of the Scheme.
(7) 'Reserve' Bank means the Reserve Bank of India constituted by Section 3 of the Reserve Bank of India Act, 1934 (2 of 1934).
(8) 'The scheme' means the Banking Ombudsman Scheme, 2006.
(9) 'Secretariat' means the office constituted as per sub-clause (1) of clause 6 of the Scheme.
(10) 'Settlement' means an agreement reached by the parties either by conciliation or mediation under clause 11 of the Scheme.

ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ

ସିରିୟଲ.ନମ୍ବର ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ
(1) ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏହାର ଜଣେ କିମ୍ବା ଅଧିକ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ଚିଫ୍ ଜେନେରାଲ ମ୍ୟାନେଜର କିମ୍ବା ଜେନେରାଲ ମ୍ୟାନେଜର ପାହ୍ୟାରେ ନିଯୁକ୍ତ କରି ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ନାମରେ ପରିଚିତ ହୋଇ ଏହି ଯୋଜନା ଦ୍ୱାରା କିମ୍ବା ଅଧୀନରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିପାରିବ ।
(2) ଉପରୋକ୍ତ ଧାରା ଅଧୀନରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ନିଯୁକ୍ତି ଏକ ସମୟରେ ତିନି ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ପାଇଁ କରାଯାଇପାରେ ।


କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଓ ଅସ୍ଥାୟୀ ମୁଖ୍ୟାଳୟର ଅବସ୍ଥିତି

ସିରିୟଲ.ନମ୍ବର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଓ ଅସ୍ଥାୟୀ ମୁଖ୍ୟାଳୟ
(1) ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଅବସ୍ଥିତ ହେବ।
(2) ଅଭିଯୋଗର ତ୍ୱରିତ ସମାଧାନ ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ତାଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ସେହି ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକରେ ବୈଠକ କରିପାରିବେ ଯାହା ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଭିଯୋଗ କିମ୍ବା ରେଫରେନ୍ସ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଇପାରିବ ।


ସଚିବାଳୟ

ସିରିୟଲ.ନମ୍ବର ସଚିବାଳୟ
(1) ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏହାର ଏତେ ସଂଖ୍ୟକ ଅଧିକାରୀ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ାନ୍ୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ନିୟୋଜିତ କରିବ ଯାହା ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ସଚିବାଳୟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।
(2) ସଚିବାଳୟର ଖର୍ଚ୍ଚ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ବହନ କରିବ।

କ୍ଷମତା ଓ ଅଧିକାର

ସିରିୟଲ.ନମ୍ବର କ୍ଷମତା ଓ ଅଧିକାର
(1) ଏହି ଯୋଜନାର ଧାରା 4 ଅଧୀନରେ ନିଯୁକ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରୀୟ ସୀମାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବେ ତାହା ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରିବ।
(2) ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ଧାରା 8ରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥିବା ଆଧାରରେ ଦାଖଲ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସେବାରେ ତ୍ରୁଟି ସମ୍ପର୍କିତ ଅଭିଯୋଗ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ଏବଂ ବିଚାର କରିବେ ଏବଂ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ପକ୍ଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୁଝାମଣା ଏବଂ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ମାଧ୍ୟମରେ କିମ୍ବା ଯୋଜନାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରି ସେମାନଙ୍କ ସନ୍ତୋଷ କିମ୍ବା ସମାଧାନରେ ସହାୟକ ହେବେ ।
(3) ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଉପରେ ଅଧୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରଣର ସାଧାରଣ କ୍ଷମତା ପ୍ରୟୋଗ କରିବେ ଏବଂ ଏହା ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବସାୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଦାୟୀ ରହିବେ ।
(4) ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କରି ନିଜ ପାଇଁ ଏକ ବାର୍ଷିକ ବଜେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ବ୍ୟୟ ନିୟମ, 2005 ପରି ଅନୁମୋଦିତ ବଜେଟରେ ବ୍ୟୟର କ୍ଷମତା ବ୍ୟବହାର କରିବ।
(5) ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜୁନ୍ 30 ତାରିଖ ସୁଦ୍ଧା ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ଗଭର୍ଣ୍ଣରଙ୍କୁ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ପଠାଇବେ, ଯେଉଁଥିରେ ପୂର୍ବ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ସାଧାରଣ ସମୀକ୍ଷା ରହିବ ଏବଂ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇପାରିବ ଏବଂ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଯଦି ଜନସ୍ୱାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆବଶ୍ୟକ ମନେ କରେ, ସେଭଳି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବ। ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ଠାରୁ ମିଳିଥିବା ରିପୋର୍ଟ ଏବଂ ସୂଚନାକୁ ଏପରି ସମନ୍ୱିତ ଆକାରରେ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତୁ ଯେପରି ଏହା ଉଚିତ ମନେ ହୁଏ ।

ସିରିୟଲ ନମ୍ବର ଅଭିଯୋଗର ଆଧାର
1 Any person may file a complaint with the Banking Ombudsman having jurisdiction on any one of the following grounds alleging deficiency in banking including internet banking or other services

(a) Non-payment or inordinate delay in the payment or collection of cheques, drafts, bills etc.;

(b) Non-acceptance, without sufficient cause, of small denomination notes tendered for any purpose, and for charging of commission in respect thereof;

(c) Non-acceptance, without sufficient cause, of coins tendered and for charging of commission in respect thereof;

(d) Non-payment or delay in payment of inward remittances ;

(e) Failure to issue or delay in issue of drafts, pay orders or bankers cheques;

(f) Non-adherence to prescribed working hours ;

(g) Failure to provide or delay in providing a banking facility (other than loans and advances) promised in writing by a bank or its direct selling agents;

(h) Delays, non-credit of proceeds to parties' accounts, non-payment of deposit or non-observance of the Reserve Bank directives, if any, applicable to rate of interest on deposits in any savings, current or other account maintained with a bank

(i) Complaints from Non-Resident Indians having accounts in India in relation to their remittances from abroad, deposits and other bankrelated matters;

(j) Refusal to open deposit accounts without any valid reason for refusal;

(k) Levying of charges without adequate prior notice to the customer;
 
2 ନିମ୍ନଲିଖିତ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ରେ ବ୍ୟାଙ୍କ କିମ୍ବା ଏହାର ସହାୟକ ସଂସ୍ଥାଦ୍ୱାରା ଭାରତରେ ଏଟିଏମ / ଡେବିଟ୍ କାର୍ଡ ଏବଂ ପ୍ରିପେଡ୍ କାର୍ଡ ପରିଚାଳନା ଉପରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ କୁ ପାଳନ ନ କରିବା:

(ଆ) ଆକାଉଣ୍ଟ ଡେବିଟ୍ ହୋଇଛି କିନ୍ତୁ ଏଟିଏମରୁ ନଗଦ ଟଙ୍କା ବାହାରିନାହିଁ

(ବି) ଏଟିଏମରୁ ଗୋଟିଏ ଉଠାଣ କିମ୍ବା ପିଓଏସ କାରବାର

ପାଇଁ ଆକାଉଣ୍ଟ ଏକାଧିକ ଥର ଡେବିଟ୍ ହୋଇଛି ।(ସି) ଏଟିଏମରୁ କମ୍/ଅଧିକ ପରିମାଣର ନଗଦ ରାଶି

(ଡି) କାର୍ଡ କିମ୍ବା କାର୍ଡର ବିବରଣୀ ବ୍ୟବହାର ନକରି ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଡେବିଟ୍

(ଇ) ଚୋରି/କ୍ଲୋନ୍ କାର୍ଡର ବ୍ୟବହାର

(ଏଫ) ଅନ୍ୟାନ୍ୟ
3 ନିମ୍ନଲିଖିତ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ଉପରେ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ପରିଚାଳନା ଉପରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀକୁ ବ୍ୟାଙ୍କ କିମ୍ବା ଏହାର ସହାୟକ ସଂସ୍ଥାମାନେ ପାଳନ ନ କରିବା:

(ଆ) ଆଡ-ଅନ୍ କାର୍ଡ, କାର୍ଡ ପାଇଁ ବୀମା ଇତ୍ୟାଦି ପାଇଁ ଅନାବଶ୍ୟକ ଆହ୍ୱାନ।

(ବି) ଆଜୀବନ ମାଗଣାରେ ଜାରି କରାଯାଇଥିବା କାର୍ଡ ଉପରେ ବାର୍ଷିକ ଫି' ଆଦାୟ

(ସି) ଭୁଲ୍ ବିଲିଂ/ଭୁଲ୍ (ଡି ) ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଏଜେଣ୍ଟମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଧମକପୂର୍ଣ୍ଣ କଲ୍ / ଅନୁପଯୁକ୍ତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ସମେତ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଏଜେଣ୍ଟମାନଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରିବା ଉପରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ପାଳନ ନକରିବା

(ଇ) କ୍ରେଡିଟ୍ ଇନଫରମେସନ ବ୍ୟୁରୋକୁ ଭୁଲ ଭାବରେ ରିପୋର୍ଟ କରାଯାଇଥିବା କ୍ରେଡିଟ୍ ସୂଚନା କାରଣରୁ କ୍ରେଡିଟ୍ ସ୍ଥିତିସମୀକ୍ଷା ଏବଂ ସଂଶୋଧନ କରିବାରେ ବିଳମ୍ବ କିମ୍ବା ବିଫଳତା।

(ଏଫ) ଅନ୍ୟାନ୍ୟ  
4 ଭାରତରେ ମୋବାଇଲ୍ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ / ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ସେବା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀକୁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସି ଗୋଟିଏରେ ପାଳନ ନ

କରିବା: (ଆ) ଅନଲାଇନ୍ ଦେୟ / ପାଣ୍ଠି ସ୍ଥାନାନ୍ତର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାରେ ବିଳମ୍ବ କିମ୍ବା ବିଫଳତା,

(ବି) ଅନଧିକୃତ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଦେୟ / ଫଣ୍ଡ ଟ୍ରାନ୍ସଫର,
ଏବଂ ଏନବିଏସପି
5 ପେନସନ ପ୍ରଦାନରେ ଅବହେଳା କିମ୍ବା ବିଳମ୍ବ (ସଂପୃକ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ଅଭିଯୋଗକୁ ଦାୟୀ କରାଯାଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଏହାର କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ନୁହେଁ)
6 ଜାରି କରିବାକୁ ମନା କରିବା କିମ୍ବା ଜାରି କରିବାରେ ବିଳମ୍ବ, କିମ୍ବା ସେବାରେ ବିଫଳତା କିମ୍ବା ସରକାରୀ ସିକ୍ୟୁରିଟିର ସର୍ଭିସିଂ କିମ୍ବା ମୁକ୍ତିରେ ବିଳମ୍ବ
7 ବିନା ନୋଟିସରେ କିମ୍ବା ବିନା କାରଣରେ ଜମା ଖାତା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଭାବେ ବନ୍ଦ
9 ଆକାଉଣ୍ଟ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ମନା କରିବା କିମ୍ବା ବନ୍ଦ କରିବାରେ ବିଳମ୍ବ କରିବା
10 ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିବା ନିରପେକ୍ଷ ଅଭ୍ୟାସ କୋଡ୍ କୁ ପାଳନ ନ କରିବା; ଏବଂ
11 Non-adherence to the provisions of the Code of Bank's Commitments to Customers issued by Banking Codes and Standards Board of India and as adopted by the bank .
12 ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଏଜେଣ୍ଟମାନଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରିବା ନେଇ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କଗାଇଡଲାଇନ୍ ପାଳନ କରାଯାଉନାହିଁ।
13 ନିମ୍ନଲିଖିତ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ଦ୍ୱାରା ବୀମା / ମ୍ୟୁଚୁଆଲ ଫଣ୍ଡ / ଅନ୍ୟ ତୃତୀୟ ପକ୍ଷ ନିବେଶ ଉତ୍ପାଦ ବିକ୍ରି ପରି ପାରା-ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ କୁ ଅନୁସରଣ ନକରିବା:

(ଆ) ତୃତୀୟ ପକ୍ଷ ଆର୍ଥିକ ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକର ଅନୁପଯୁକ୍ତ, ଅନୁପଯୁକ୍ତ ବିକ୍ରୟ।

(ବି) ଅସ୍ୱଚ୍ଛତା/ ବିକ୍ରିରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସ୍ୱଚ୍ଛତାର ଅଭାବ

(ସି) ଉପଲବ୍ଧ

ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରକାଶ ନ କରିବା (ଡି) ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ
ଦ୍ୱାରା ବିକ୍ରୟ ପରେ ସେବା ସୁବିଧା ଯୋଗାଇବାରେ ବିଳମ୍ବ କିମ୍ବା ମନା କରିବା    
14 ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସେବା ସମ୍ପର୍କରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଜାରି କରିଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀର ଉଲ୍ଲଂଘନ ସହ ଜଡ଼ିତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ମାମଲା।
15 ନିମ୍ନଲିଖିତ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ଆଧାରରେ ଋଣ ଏବଂ ଅଗ୍ରୀମ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ସେବାରେ ତ୍ରୁଟି ଥିବା ଅଭିଯୋଗ କରି ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଭିଯୋଗ ଦାଖଲ କରାଯାଇପାରିବ:

(ଆ) ସୁଧ ହାର ଉପରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ପାଳନ ନ କରିବା;

(ବି) ଋଣ ଆବେଦନର ସମାଧାନ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ସୂଚୀ କୁ ଅନୁମୋଦନ, ବିତରଣ କିମ୍ବା ପାଳନରେ ବିଳମ୍ବ;

(ସି) ଆବେଦନକାରୀଙ୍କୁ ବୈଧ କାରଣ ନ ଦେଇ ଋଣ ପାଇଁ ଆବେଦନ ଗ୍ରହଣ ନ କରିବା;

(ଡି) ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିବା ଋଣଦାତାଙ୍କ ପାଇଁ ନିରପେକ୍ଷ ଅଭ୍ୟାସ କୋଡ୍ କିମ୍ବା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପ୍ରତି ବ୍ୟାଙ୍କର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ସଂହିତାର ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଯେପରି ହେଉ ନା କାହିଁକି, ତାହା ପାଳନ ନ କରିବା।

(ଇ) ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଏଜେଣ୍ଟମାନଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରିବା ଉପରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ପାଳନ ନ କରିବା; ଏବଂ

(ଏଫ) ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା କିମ୍ବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକୁ ସମୟ ସମୟରେ ପାଳନ ନକରିବା ।
 
16 ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମୟ ସମୟରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଅନ୍ୟ ାନ୍ୟ ବିଷୟଉପରେ ମଧ୍ୟ ବିଚାର କରିପାରିବେ।

ସିରିୟଲ ନମ୍ବର ଅଭିଯୋଗର ଆଧାର
1 ଏହି ଯୋଜନାର ଧାରା 8ରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥିବା କୌଣସି ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଅଧିକ ଆଧାରରେ କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅଭିଯୋଗ ଥିବା କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜେ କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ଅଧିକାରପ୍ରାପ୍ତ ପ୍ରତିନିଧି (ଓକିଲଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ) ଜରିଆରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଭିଯୋଗ କରିପାରିବେ, ଯାହାଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କର ଶାଖା କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଅବସ୍ଥିତ। ଯଦି କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ାନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ସେବାକେନ୍ଦ୍ରୀକୃତ ଅପରେସନ୍ ସହିତ ପରିଚାଳନା କୁ ନେଇ ଉପୁଜିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାଖଲ କରାଯିବ, ଯାହାର କ୍ଷେତ୍ରୀୟ ଅଧୀନରେ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ବିଲିଂ ଠିକଣା ଅବସ୍ଥିତ ।
2 ଲିଖିତ ଅଭିଯୋଗରେ ଅଭିଯୋଗକାରୀ କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ଅଧିକାରପ୍ରାପ୍ତ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଦସ୍ତଖତ କରାଯିବ ଏବଂ ଯଥାସମ୍ଭବ ଆନେକ୍ସର 'ଏ'ରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଫର୍ମରେ କିମ୍ବା ପରିସ୍ଥିତି ସ୍ୱୀକାର କରିବା ମାତ୍ରେ ଯଥାସମ୍ଭବ ନିକଟରେ ରହିବ, ଯେଉଁଥିରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯିବ:

(ଆ) ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କ

ନାମ ଏବଂ ଠିକଣା (ବି) ଯେଉଁ ବ୍ୟାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅଭିଯୋଗ କରାଯାଇଛି ସେହି ବ୍ୟାଙ୍କର ଶାଖା କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟର ନାମ ଓ ଠିକଣା

(ସି) ଅଭିଯୋଗକୁ ଜନ୍ମ ଦେଉଥିବା ତଥ୍ୟ

(ଡି) ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କ କ୍ଷୟକ୍ଷତିର ପ୍ରକୃତି ଓ ପରିମାଣ

(ଇ) ଚାହୁଁଥିବା ରିଲିଫ୍ ।
 
3 ଅଭିଯୋଗକାରୀ ଅଭିଯୋଗ ସହିତ ଅଭିଯୋଗ, ଦସ୍ତାବିଜର ନକଲ, ଯଦି କୌଣସି ଦସ୍ତାବିଜ ଅଛି, ଯାହା ଉପରେ ସେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେବେ ଏବଂ ଏହି ଧାରାର ଉପଧାରା (3) ଅନୁଯାୟୀ ଅଭିଯୋଗ ବିଚାରଯୋଗ୍ୟ ବୋଲି ଘୋଷଣାପତ୍ର ଦାଖଲ କରିବେ।
4 ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ମାଧ୍ୟମରେ କରାଯାଇଥିବା ଅଭିଯୋଗକୁ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ରେକର୍ଡରେ ଏଭଳି ଅଭିଯୋଗର ପ୍ରିଣ୍ଟ ଆଉଟ୍ ନିଆଯିବ।
5 ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ଲୋକପାଳ ମଧ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କିମ୍ବା ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରାପ୍ତ ଏହି ଯୋଜନା ରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଅଭିଯୋଗଗୁଡିକର ଶୁଣାଣି କରିବେ ଏବଂ ସମାଧାନ ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଇବେ ।
6 ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ନିକଟରେ କୌଣସି ଅଭିଯୋଗ ମିଛ ହେବ ନାହିଁ:

(ଆ) ଅଭିଯୋଗକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଭିଯୋଗ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଲିଖିତ ଭାବେ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଭିଯୋଗକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲା କିମ୍ବା ବ୍ୟାଙ୍କ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ପାଇବାର ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଅଭିଯୋଗକାରୀ କୌଣସି ଉତ୍ତର ପାଇନଥିଲେ କିମ୍ବା ଅଭିଯୋଗକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ଉତ୍ତରରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ନଥିଲେ;

(ବି) ଅଭିଯୋଗକାରୀ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କୁ ବ୍ୟାଙ୍କର ଉତ୍ତର ପାଇବାର ଏକ ବର୍ଷ ପରେ କିମ୍ବା ଯେଉଁଠାରେ କୌଣସି ଉତ୍ତର ମିଳେ ନାହିଁ, ସେଠାରେ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ତାରିଖର ଏକ ବର୍ଷ ରୁ ଅଧିକ ସମୟ ପରେ ଅଭିଯୋଗ କରାଯାଏ ନାହିଁ;

(ସି ) ସମାନ ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହେଉ କିମ୍ବା ଅଧିକ ଅଭିଯୋଗକାରୀ କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟର କାରଣ ସହ ଜଡିତ ଏକ କିମ୍ବା ଏକାଧିକ ପକ୍ଷଙ୍କ ଠାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହେଉ କିମ୍ବା ନ ହେଉ କୌଣସି ପୂର୍ବ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଯୋଗ୍ୟତା ଆଧାରରେ ସମାଧାନ କିମ୍ବା ସମାଧାନ କରାଯାଇଥିବା ସମାନ କାର୍ଯ୍ୟ ର କାରଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅଭିଯୋଗ ନୁହେଁ ;

(ଡି ) ଅଭିଯୋଗ ସେହି କାର୍ଯ୍ୟ ର କାରଣ ସହିତ ଜଡିତ ନୁହେଁ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ କୌଣସି ଅଦାଲତ, ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲ କିମ୍ବା ମଧ୍ୟସ୍ଥ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଫୋରମରେ କୌଣସି ପ୍ରକ୍ରିୟା ବିଚାରାଧୀନ ଅଛି କିମ୍ବା ଏପରି କୌଣସି ଅଦାଲତ, ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲ, ମଧ୍ୟସ୍ଥ କିମ୍ବା ଫୋରମ ଦ୍ୱାରା ଆଦେଶ କିମ୍ବା ଆଦେଶ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି;

(ଇ) ଅଭିଯୋଗ ଅଯଥା କିମ୍ବା କ୍ଷତିକାରକ ପ୍ରକୃତିର ନୁହେଁ; ଏବଂ

(ଏଫ) ଏଭଳି ଦାବି ପାଇଁ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଲିମିଟେସନ୍ ଆକ୍ଟ, 1963 ଅଧୀନରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସୀମା ଅବଧି ଶେଷ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଅଭିଯୋଗ କରାଯାଏ ।  

ସିରିୟଲ ନମ୍ବର ସୂଚନା ପାଇଁ କଲ୍ କରିବାକୁ ଶକ୍ତି
(1) ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଜଣେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ଯେଉଁ ବ୍ୟାଙ୍କ କିମ୍ବା ଅଭିଯୋଗ ସହ ଜଡ଼ିତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଛନ୍ତି, ସେହି ଅଭିଯୋଗ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କୌଣସି ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ କିମ୍ବା ଅଭିଯୋଗ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କୌଣସି ଦସ୍ତାବିଜର ପ୍ରମାଣିତ ନକଲ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ କହିପାରିବେ ଯାହା ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଛି କିମ୍ବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି।

ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କ ବିନା କାରଣରେ ଅନୁରୋଧ ପାଳନ କରିବାରେ ବିଫଳ ହୁଏ, ତେବେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ, ଯଦି ସେ ଉପଯୁକ୍ତ ମନେ କରନ୍ତି, ତେବେ ଅନୁମାନ କରନ୍ତୁ ଯେ ଯଦି ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ କିମ୍ବା ନକଲ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ ତେବେ ଏହା ବ୍ୟାଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରତିକୂଳ ହେବ ।
(2) ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ତାଙ୍କ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ନିର୍ବାହ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ଜ୍ଞାନ କିମ୍ବା କବଜାକୁ ଆସିଥିବା କୌଣସି ସୂଚନା କିମ୍ବା ଦସ୍ତାବିଜର ଗୋପନୀୟତା ବଜାୟ ରଖିବେ ଏବଂ ସେହି ସୂଚନା କିମ୍ବା ଦସ୍ତାବିଜ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସମ୍ମତି ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସେହି ସୂଚନା କିମ୍ବା ଦସ୍ତାବିଜ ପ୍ରକାଶ କରିବେ ନାହିଁ।

କିନ୍ତୁ ଏହି ଧାରାରେ କୌଣସି ଜିନିଷ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ଲୋକପାଳଙ୍କୁ କୌଣସି ପକ୍ଷ ଦ୍ୱାରା ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷକୁ ଅଭିଯୋଗ ରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ସୂଚନା କିମ୍ବା ଦସ୍ତାବିଜ ପ୍ରକାଶ କରିବାରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିବ ନାହିଁ କିମ୍ବା କୌଣସି ଆଇନଗତ ଆବଶ୍ୟକତା କିମ୍ବା ପ୍ରାକୃତିକ ନ୍ୟାୟ ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ନିରପେକ୍ଷ ଖେଳର ନୀତିକୁ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଯଥାର୍ଥ ଭାବରେ ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିବା ପକ୍ଷ।

ସିରିୟଲ ନମ୍ବର ଚୁକ୍ତିନାମା ଦ୍ୱାରା ଅଭିଯୋଗର ସମାଧାନ
1 ଏହା ସମ୍ଭବ ହେବା ମାତ୍ରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ଅଭିଯୋଗରେ ନାମିତ ବ୍ୟାଙ୍କର ଶାଖା କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ଅଭିଯୋଗର ଏକ ନକଲ ପଠାଇବେ, ଧାରା 15ର ଉପଧାରା (3)ରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ନୋଡାଲ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶ କ୍ରମେ ଏବଂ ଅଭିଯୋଗକାରୀ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୁଝାମଣା କିମ୍ବା ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ମାଧ୍ୟମରେ ଅଭିଯୋଗର ସମାଧାନ କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ।
2 ଅଭିଯୋଗର ସମାଧାନ କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ, ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ କୌଣସି ପ୍ରମାଣ ନିୟମରେ ବାଧ୍ୟ ହେବେ ନାହିଁ ଏବଂ ସେ ଯେପରି ନ୍ୟାୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବରେ ବିଚାର କରିପାରିବେ ସେପରି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅନୁସରଣ କରିପାରିବେ, ଯାହା ଅନ୍ତତଃ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କୁ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ଲିଖିତ ଉପସ୍ଥାପନଉପରେ ଏକ ସମୟ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଦସ୍ତାବିଜ ପ୍ରମାଣ ସହିତ ଲିଖିତ ପ୍ରମାଣ ସହିତ ତାଙ୍କର ଯୁକ୍ତି ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ପଡିବ ।

ଯଦି ଏପରି ବୈଠକ ଆୟୋଜନ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ଅଭିଯୋଗର ପାରସ୍ପରିକ ଗ୍ରହଣୀୟ ସମାଧାନରେ ପରିଣତ ହୁଏ, ବୈଠକର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ପକ୍ଷମାନେ ବିଶେଷ ଭାବରେ ଦସ୍ତାବିଜ କରିବେ ଏବଂ ଦସ୍ତଖତ କରିବେ ଯେ ସେମାନେ ସଂକଳ୍ପ ପାଇଁ ରାଜି ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହା ପରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ସମାଧାନର ସର୍ତ୍ତାବଳୀରେ ସେଟଲମେଣ୍ଟର ସତ୍ୟତା ରେକର୍ଡ କରି ଏକ ଆଦେଶ ଜାରି କରିବେ।
3 The Banking Ombudsman may deem the complaint as resolved, in any of the following circumstances:

(a) Where the grievance raised by the complainant has been resolved by the bank or the concerned subsidiary of a bank with the intervention of the Banking Ombudsman; or

(b) The complainant agrees, whether in writing or otherwise, to the manner and extent of resolution of the grievance provided by the Banking Ombudsman based on the conciliation and mediation efforts; or

(c) In the opinion of the Banking Ombudsman, the bank has adhered to the banking norms and practices in vogue and the complainant has been informed to this effect through appropriate means and complainant's objections if any to the same are not received by Banking Ombudsman within the time frame provided.
4 ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ନିକଟରେ ଚାଲିଥିବା କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରକୃତିର ହେବ।

ସିରିୟଲ ନମ୍ବର ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୁରସ୍କାର
1 ଯଦି ଅଭିଯୋଗ ଗ୍ରହଣ ତାରିଖଠାରୁ ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ କିମ୍ବା ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ପକ୍ଷମାନଙ୍କୁ ଅନୁମତି ଦେବାର ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଚୁକ୍ତିନାମା ଦ୍ୱାରା ଅଭିଯୋଗର ସମାଧାନ କରାନଯାଏ, ତେବେ ସେ ପକ୍ଷମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପକ୍ଷ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ସୁଯୋଗ ଦେବା ପରେ, ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବେ କିମ୍ବା ଅଭିଯୋଗକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିପାରିବେ।
2 ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ପକ୍ଷମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ପ୍ରମାଣ, ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଆଇନ ଏବଂ ଅଭ୍ୟାସର ନୀତି, ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମୟ ସମୟରେ ଜାରି କରାଯାଇଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା, ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଏବଂ ଏପରି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ବିଚାରକୁ ନେବେ ଯାହା ତାଙ୍କ ମତରେ ଅଭିଯୋଗ ସହିତ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଅଟେ ।
3 ପୁରସ୍କାର ପାସ୍ କରିବାର କାରଣ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଭାବେ କହିବ।
4 ଉପଧାରା (1) ଅଧୀନରେ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ପୁରସ୍କାରରେ ବ୍ୟାଙ୍କର ଦାୟିତ୍ୱର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଯଦି କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ/ଅଛି ଏବଂ ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଯଦି କୌଣସି ରାଶି ଅଛି, ତେବେ ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା କୌଣସି କ୍ଷତି ର କ୍ଷତିପୂରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରିବ, ସିଧାସଳଖ ବ୍ୟାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ କିମ୍ବା ଅବହେଳା କାରଣରୁ ସୃଷ୍ଟି ହେବ ।
5 ସବ୍-କ୍ଲଜ୍ (4)ରେ ଯାହା ବି ରହିଛି, ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ବାବଦରେ ଏକ ରାଶି ପ୍ରଦାନ କରିବାର ଅଧିକାର ରହିବ ନାହିଁ, ଯାହା କି ବ୍ୟାଙ୍କର ତ୍ରୁଟି କିମ୍ବା କମିସନ୍ କାର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା ବାସ୍ତବ କ୍ଷତିଠାରୁ ଅଧିକ କିମ୍ବା ଯାହା କମ୍ ଥିବ ସେଥିରୁ ଦୁଇ ନିୟୁତ ଟଙ୍କା ଅଧିକ। ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା କ୍ଷତିପୂରଣ ବିବାଦରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ରାଶିରୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ହେବ।
6 The Banking Ombudsman may also award compensation in addition to the above but not exceeding rupees 0.1 million to the complainant, taking into account the loss of the complainant's time, expenses incurred by the complainant, harassment and mental agony suffered by the complainant.
7 ପୁରସ୍କାରର ଏକ ନକଲ ଅଭିଯୋଗକାରୀ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ପଠାଯିବ ।
8 ଯଦି ଅଭିଯୋଗକାରୀ ପୁରସ୍କାରର ନକଲ ପାଇବାର 30 ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଦାଖଲ ନ କରନ୍ତି, ପୁରସ୍କାର ଗ୍ରହଣପତ୍ରକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ସମାଧାନ ରେ ଦାଖଲ ନ କରନ୍ତି, ତେବେ ପୁରସ୍କାର ରଦ୍ଦ ହୋଇଯିବ ଏବଂ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ।
9 ଯଦି ଅଭିଯୋଗକାରୀ ଧାରା 14ର ଉପଧାରା (1) ଅନୁଯାୟୀ ଆବେଦନ କରିଛନ୍ତି ତେବେ ଅଭିଯୋଗକାରୀ ଏଭଳି କୌଣସି ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବେ ନାହିଁ।
10 ଯଦି ବ୍ୟାଙ୍କ ଉପଧାରା (8) ଅଧୀନରେ ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୁରସ୍କାର ଲିଖିତ ଗ୍ରହଣ ତାରିଖଠାରୁ ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଧାରା 14ର ଉପଧାରା (1) ଅଧୀନରେ ଆବେଦନକୁ ପସନ୍ଦ ନ କରେ, ତେବେ ବ୍ୟାଙ୍କ ପୁରସ୍କାର ପାଳନ କରିବ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କୁ ନିବିଡ଼ ଅନୁପାଳନ କରିବ।

ଯଦି ତାଙ୍କୁ ଲାଗୁଛି ଯେ ଅଭିଯୋଗ ଟି ହେଉଛି ତେବେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ଯେକୌଣସି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଅଭିଯୋଗକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିପାରିବେ;

ସିରିୟଲ ନମ୍ବର ଅଭିଯୋଗ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ
1 ଧାରା 8ରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଆଧାରରେ ନୁହେଁ କିମ୍ବା
2 ଅନ୍ୟଥା ଧାରା 9ର ଉପଧାରା (3) ଅନୁଯାୟୀ ନୁହେଁ; କିମ୍ବା
3 ଧାରା 12 (5) ଓ 120(6) ଅଧୀନରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ଅଧିକାର ବାହାରେ: କିମ୍ବା
4 ବିସ୍ତୃତ ଦସ୍ତାବିଜ ଏବଂ ମୌଖିକ ପ୍ରମାଣ ଉପରେ ବିଚାର କରିବା ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ଲୋକପାଳଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏପରି ଅଭିଯୋଗର ବିଚାର ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ନୁହେଁ; କିମ୍ବା
5 ବିନା କୌଣସି ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ କାରଣରେ; କିମ୍ବା
6 ଯେ ଏହା ଅଭିଯୋଗକାରୀ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ତତ୍ପରତାର ସହ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ; କିମ୍ବା
7 ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ଲୋକପାଳଙ୍କ ମତରେ ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କର କୌଣସି କ୍ଷତି କିମ୍ବା କ୍ଷତି କିମ୍ବା ଅସୁବିଧା ନାହିଁ ।

ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ, ଯଦି ପ୍ରକ୍ରିୟାର କୌଣସି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏହା ଜଣାପଡ଼େ ଯେ ଅଭିଯୋଗ ସମାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ସହିତ ଜଡ଼ିତ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ କୌଣସି ଅଦାଲତ, ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲ କିମ୍ବା ମଧ୍ୟସ୍ଥ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଫୋରମରେ କୌଣସି ପ୍ରକ୍ରିୟା ବିଚାରାଧୀନ ଅଛି କିମ୍ବା ଏପରି କୌଣସି ଅଦାଲତ, ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲ, ମଧ୍ୟସ୍ଥ କିମ୍ବା ଫୋରମ୍ ଦ୍ୱାରା ଆଦେଶ କିମ୍ବା ଆଦେଶ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି। ଏହାର କାରଣ ଦର୍ଶାଇ ଅଭିଯୋଗକୁ ଖାରଜ କରି ଆଦେଶ ଦିଅନ୍ତୁ।

ଯଦି ଏପରି ବୈଠକ ଆୟୋଜନ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ଅଭିଯୋଗର ପାରସ୍ପରିକ ଗ୍ରହଣୀୟ ସମାଧାନରେ ପରିଣତ ହୁଏ, ବୈଠକର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ପକ୍ଷମାନେ ବିଶେଷ ଭାବରେ ଦସ୍ତାବିଜ କରିବେ ଏବଂ ଦସ୍ତଖତ କରିବେ ଯେ ସେମାନେ ସଂକଳ୍ପ ପାଇଁ ରାଜି ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହା ପରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ସମାଧାନର ସର୍ତ୍ତାବଳୀରେ ସେଟଲମେଣ୍ଟର ସତ୍ୟତା ରେକର୍ଡ କରି ଏକ ଆଦେଶ ଜାରି କରିବେ।

ସିରିୟଲ ନମ୍ବର ଆପିଲେଟ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ନିକଟରେ ଆବେଦନ
1 ଧାରା 12 ଅଧୀନରେ ପୁରସ୍କାର କିମ୍ବା ଧାରା 13 ର ଉପଧାରା (ଡି)ରୁ (ଜି)ରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥିବା କାରଣ ପାଇଁ ଅଭିଯୋଗ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗର ପକ୍ଷ, ପୁରସ୍କାର ର ଯୋଗାଯୋଗ କିମ୍ବା ଅଭିଯୋଗ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ ହେବାର 30 ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଆପିଲେଟ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ନିକଟରେ ଆବେଦନ କରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିପାରିବେ;

ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆବେଦନ କରାଯାଏ, ତେବେ ଧାରା ୧୨ର ଉପଧାରା (8) ଅନୁଯାୟୀ ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୁରସ୍କାର ଗ୍ରହଣ ପତ୍ର ପାଇବା ଦିନଠାରୁ ଆବେଦନ ଦାଖଲ ପାଇଁ ତିରିଶ ଦିନର ଅବଧି ଆରମ୍ଭ ହେବ

ଯଦି ଆପିଲେଟ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି ଯେ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ପାଖରେ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଆବେଦନ ନ କରିବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ କାରଣ ଅଛି, ତେବେ ଆଉ ୩୦ ଦିନରୁ ଅଧିକ ଅବଧି ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇପାରିବେ;

ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କ କେବଳ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କ ପୂର୍ବ ଅନୁମୋଦନ କ୍ରମେ କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ପରିଚାଳନା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କିମ୍ବା ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ଅଧିକାରୀ କିମ୍ବା ସମାନ ପାହ୍ୟାର ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଅଧିକାରୀ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ।
2 ଆପିଲେଟ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ପକ୍ଷମାନଙ୍କୁ ଶୁଣାଣି

ପାଇଁ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ସୁଯୋଗ ଦେବା ପରେ। (ଆ) ଆବେଦନକୁ ଖାରଜ କରନ୍ତୁ; କିମ୍ବା
(ବି) ଆବେଦନକୁ ଅନୁମତି ଦିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ପୁରସ୍କାରକୁ ରଦ୍ଦ କରନ୍ତୁ; କିମ୍ବା
(ସି) ଆପିଲେଟ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଆବଶ୍ୟକ କିମ୍ବା ଉପଯୁକ୍ତ ମନେ କରୁଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅନୁଯାୟୀ ମାମଲାର ପୁନଃ ସମାଧାନ ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଇ ଦିଅନ୍ତୁ; କିମ୍ବା
(ଡି) ପୁରସ୍କାରକୁ ସଂଶୋଧନ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଏପରି ସଂଶୋଧିତ ପୁରସ୍କାରକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଅନ୍ତୁ; କିମ୍ବା
(ଇ) ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଆଦେଶ ଦିଅନ୍ତୁ ଯେପରି ଏହା ଉପଯୁକ୍ତ ମନେ ହୁଏ ।
3 ଆପିଲେଟ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ଆଦେଶ ଧାରା 12 ଅଧୀନରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ପୁରସ୍କାର କିମ୍ବା ଧାରା 13 ଅଧୀନରେ ଅଭିଯୋଗକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିବା ଆଦେଶ ଭଳି ସମାନ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ।

ସିରିୟଲ ନମ୍ବର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସାଧାରଣ ଜ୍ଞାନ ପାଇଁ ଏହି ଯୋଜନାର ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବେ ବ୍ୟାଙ୍କ
1 ଏହି ସ୍କିମ୍ ଅଧୀନରେ ଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବେ ଯେ ଏହି ଯୋଜନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏବଂ ଯେଉଁ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ ସହ ପୀଡ଼ିତ ପକ୍ଷ ଅଭିଯୋଗ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ର ଯୋଗାଯୋଗ ବିବରଣୀ ବ୍ୟାଙ୍କର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ଶାଖାରେ ଏପରି ଭାବରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେବ ଯେପରି କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ କିମ୍ବା ଶାଖାକୁ ଆସୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଖରେ ଏହି ଯୋଜନାର ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସୂଚନା ରହିବ।
2 ଏହି ସ୍କିମ୍ ଅଧୀନରେ ଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବେ ଯେ ଏହି ଯୋଜନାର ଏକ ନକଲ ବ୍ୟାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ପରିସରରେ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ନିକଟରେ ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି, ଯଦି କେହି ଏହା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ଏବଂ ସେହି ମନୋନୀତ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସହିତ ଯୋଜନାର ଉପଲବ୍ଧତା ବିଷୟରେ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ସହିତ ଏହି ଧାରାର ଉପଧାରା (1) ଅଧୀନରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେବ ଏବଂ ଯୋଜନାର ଏକ ନକଲ ସେମାନଙ୍କ ୱେବସାଇଟରେ ରଖିବେ ।
3 The banks covered by the Scheme shall appoint Nodal Officers at their Regional/Zonal Offices and inform the respective Office of the Banking Ombudsman under whose jurisdiction the Regional/Zonal Office falls. The Nodal Officer so appointed shall be responsible for representing the bank and furnishing information to the Banking Ombudsman in respect of complaints filed against the bank. Wherever more than one zone/region of a bank are falling within the jurisdiction of a Banking Ombudsman, one of the Nodal Officers shall be designated as the 'Principal Nodal Officer' for such zones or regions.


ବିବିଧ
ଯଦି ଏହି ଯୋଜନାର ବ୍ୟବସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ଉପୁଜେ, ତେବେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏପରି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିପାରିବ ଯାହା ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ରେଗୁଲେସନ୍ ଆକ୍ଟ, 1949 କିମ୍ବା ସ୍କିମ୍ ସହିତ ଅସଙ୍ଗତ ନୁହେଁ, କାରଣ ଏହା ଅସୁବିଧା ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଜରୁରୀ କିମ୍ବା ଉପଯୁକ୍ତ ମନେହୁଏ ।

ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ଯୋଜନା, 2006 କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ପୂର୍ବରୁ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ବିଚାରାଧୀନ ଅଭିଯୋଗର ବିଚାର ଏବଂ ପୁରସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ସମ୍ପୃକ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳ ଯୋଜନାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ଏହା ଅଧୀନରେ ଜାରି ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହେବ।

ସିରିୟଲ ନମ୍ବର କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଲୋକପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟର ଠିକଣା ଅପରେସନ୍ କ୍ଷେତ୍ର
1 ଅହମ୍ମଦାବାଦ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ, ଲା ଗଜଜର ଚାମ୍ବର୍ସ,
ଆଶ୍ରମ ରୋଡ୍,
ଅହମ୍ମଦାବାଦ-380 009
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 079
ଟୋଲ୍ ନଂ 26582357/26586718
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 26583325
ଇମେଲ୍ : boahmedabad@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ଗୁଜରାଟ, କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଦାଦ୍ରା ଓ ନଗର ହାଭେଲି,
ଦମନ ଓ ଦିଉ
2 ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
10/3/8, ନୃପାଥୁଙ୍ଗା ରୋଡ୍
ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ-560 001
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 080
ଟେଲ୍ ନଂ 22210771/22275629
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 22244047
ଇମେଲ୍ : bobangalore@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 କର୍ଣ୍ଣାଟକ
3 ଭୋପାଳ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
ହୋଶଙ୍ଗାବାଦ ରୋଡ୍
ପୋଷ୍ଟ ବକ୍ସ ନଂ32, ଭୋପାଳ-462 011
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 0755
ଟେଲ୍ ନଂ 2573772/2573776
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 2573779
ଇମେଲ୍ : bobhopal@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ
4 ଭୁବନେଶ୍ଵର ଜବାହରଲାଲ
ନେହେରୁ ମାର୍ଗ
ଭୁବନେଶ୍ୱର-୭୫୧ ୦୦୧
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 0674
ଟେଲ୍ ନଂ 2396207/2396008
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 2393906
ଇମେଲ୍ : bobhubaneswar@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ଓଡ଼ିଶା
5 ଚଣ୍ଡିଗଡ଼ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ର
ଚତୁର୍ଥ ମହଲା, ସେକ୍ଟର 17
ଚଣ୍ଡିଗଡ଼
ତେଲ ନଂ 0172 - 2721109
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 0172 - 2721880
ଇମେଲ୍ : bochandigarh@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ, ପଞ୍ଜାବ, କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ
ଚଣ୍ଡିଗଡ଼ ଏବଂ ପଞ୍ଚକୁଲା,
ହରିୟାଣାର ଯମୁନା ନଗର ଏବଂ ଅମ୍ବାଲା ଜିଲ୍ଲା
6 ଚେନ୍ନାଇ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
ଫୋର୍ଟ ଗ୍ଲାସିସ, ଚେନ୍ନାଇ 600 001
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 044
ଟେଲ୍ ନଂ 25395964
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 25395488
ଇମେଲ୍ :bochennai@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ତାମିଲନାଡୁ, କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ
ପୁଡୁଚେରୀ (ମାହେ ଅଞ୍ଚଳବ୍ୟତୀତ) ଏବଂ ଆଣ୍ଡାମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ
7 ଗୌହାଟୀ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
ଷ୍ଟେସନ ରୋଡ, ପାନ ବଜାର
ଗୌହାଟୀ-781 001
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 0361
ଟେଲ୍ ନଂ ୨୫୪୨୫୫୬/2540445
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 2540445
ଇମେଲ୍ : boguwahati@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ଆସାମ, ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ, ମଣିପୁର,
ମେଘାଳୟ, ମିଜୋରାମ, ନାଗାଲାଣ୍ଡ ଏବଂ
ତ୍ରିପୁରା
8 ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
6-1-56, ସଚିବାଳୟ ରୋଡ୍
ସୈଫାବାଦ, ହାଇଦ୍ରାବାଦ-500 004
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 040
ଟେଲ୍ ନଂ 23210013/23243970
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 23210014
ଇମେଲ୍ : bohyderabad@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ଓ ତେଲେଙ୍ଗାନା
9 ଜୟପୁର ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
ରାମବାଗ ସର୍କଲ,
ଟଙ୍କ ରୋଡ, ପୋଷ୍ଟ ବକ୍ସ ନଂ ୧୨
ଜୟପୁର-302 004
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 0141
ଟେଲ୍ ନଂ 0141-5107973-
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 0141-2562220
ଇମେଲ୍ : bojaipur@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ରାଜସ୍ଥାନ
10 କାନପୁର ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
ଏମ୍ ଜି ରୋଡ୍, ପୋଷ୍ଟ ବକ୍ସ ନଂ 82 କାନପୁର-208
001
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 0512
ଟେଲ୍ ନଂ 2306278/2303004
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 2305938
ଇମେଲ୍ : bokanpur@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ (
ଗାଜିଆବାଦ, ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ନଗର,
ସାହାରନପୁର, ଶାମଲି (ପ୍ରବୁଦ୍ଧ ନଗର),
ମୁଜାଫରନଗର, ବାଗପତ, ମିରଟ,
ବିଜନୋର ଏବଂ ଅମରୋହା (ଜ୍ୟୋତିବା ଫୁଲେ
ନଗର) ଜିଲ୍ଲାକୁ ବାଦ୍ ଦେଲେ)
11 କୋଲକାତା ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
15, ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ରୋଡ୍
କୋଲକାତା-700 001
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 033
ଟେଲ୍ ନଂ 22304982
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 22305899
ଇମେଲ୍ : bokolkata@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଓ ସିକ୍କିମ
12 ମୁମ୍ବାଇ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ର
ଚତୁର୍ଥ ମହଲା, ଆରବିଆଇ ବାଇକୁଲା ଅଫିସ
ବିଲ୍ଡିଂ, ଓପି ମୁମ୍ବାଇ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ
ରେଳ ଷ୍ଟେସନ, ବାଇକୁଲା,
ମୁମ୍ବାଇ-400 008
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 022
ଟେଲ୍ ନଂ 23022028
ଫ୍ୟାକ୍ସ : 23022024
ଇମେଲ୍ :bomumbai@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ଗୋଆ
13 ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ(ଆଇ) ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
ସଂସଦ ମାର୍ଗ, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 011
ଟେଲ୍ ନଂ 23725445/23710882 ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 23725218

ଇମେଲ୍ : bonewdelhi@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ଦିଲ୍ଲୀ
14 ପାଟନା ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ପାଟନା-800 001
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 0612
ଟେଲ୍ ନଂ 2322569/2323734
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 2320407
ଇମେଲ୍ : bopatna@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ବିହାର
15 ଥିରୁବନନ୍ତପୁରମ୍ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ବେକେରୀ ଜଙ୍କସନ୍
ଥିରୁବନନ୍ତପୁରମ୍-695 033
ଏସ୍ଟିଡି କୋଡ୍: 0471
ଟେଲ୍ ନଂ 2332723/2323959
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 2321625
ଇମେଲ୍ : bothiruvananthapuram@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 କେରଳ, କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଲାକ୍ଷାଦ୍ୱୀପ<ବିଆର> ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ପୁଡୁଚେରୀ (କେବଳ
ମାହେ ଅଞ୍ଚଳ)।
16 ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ (2) ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
ସଂସଦ ମାର୍ଗ, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ
ଏସଟିଡି କୋଡ୍: 011
ତେଲ ନଂ 23724856
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 23725218-19
ଇମେଲ୍ :bonewdelhi2@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ହରିୟାଣା (ପଞ୍ଚକୁଲା, ଯମୁନା
ନଗର ଏବଂ ଅମ୍ବାଲା ଜିଲ୍ଲାବ୍ୟତୀତ) ଏବଂ
ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ଗାଜିଆବାଦ ଏବଂ ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ନଗର
ଜିଲ୍ଲା
17 ଡେରାଡୁନ୍ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
74/1 ଜିଏମ୍ଭିଏନ୍ ବିଲ୍ଡିଂ, ତୃତୀୟ ମହଲା,
ରାଜପୁର ରୋଡ୍,
ଡେରାଡୁନ୍ - 248 001
ଏସ୍ଟିଡି କୋଡ୍ : 0135
ଟେଲିଫୋନ୍ : 2742003
ଫ୍ୟାକ୍ସ : 2742001
ଇମେଲ୍ : bodehradun@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଏବଂ
ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ସାତଟି ଜିଲ୍ଲା ଯଥା ସାହାରନପୁର,
ଶାମଲି (ପ୍ରବୁଦ୍ଧ ନଗର),
ମୁଜାଫରନଗର, ବାଗପତ, ମିରଟ,
ବିଜନୋର ଏବଂ ଅମରୋହା (ଜ୍ୟୋତିବା ଫୁଲେ
ନଗର)
18 ରାଞ୍ଚି ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର
ଚତୁର୍ଥ ମହଲା, ପ୍ରଗତି ସଦନ, ଆରଆରଡିଏ ବିଲ୍ଡିଂ,

କଚରୀ ରୋଡ୍, ରାଞ୍ଚି
ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ 834001
ଏସ୍ଟିଡି କୋଡ୍: 0651
ଟେଲିଫୋନ୍ : 2210512
ଫ୍ୟାକ୍ସ : 2210511
ଇମେଲ୍ : boranchi@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ
19 ରାୟପୁର ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
54/949, ଶୁଭାଶିଷ ପରିସର,
ସତ୍ୟ ପ୍ରେମ ବିହାର
ମହାଦେବ ଘାଟ ରୋଡ୍, ସୁନ୍ଦର
ନଗର, ରାୟପୁର- 492013
ଏସଟିଡି କୋଡ୍ : 0771
ଟେଲିଫୋନ୍: 2242566
ଫ୍ୟାକ୍ସ : 2242566
ଇମେଲ୍ : boraipur@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ଛତିଶଗଡ଼
20 ଜମ୍ମୁ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ
ରେଳ ମୁଖ୍ୟ କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ,
ଜମ୍ମୁ- 180012
ଏସଟିଡି କୋଡ୍ : 0191
ଟେଲିଫୋନ୍: 2477617
ଫ୍ୟାକ୍ସ ନଂ 2477219
ଇମେଲ୍ : bojammu@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀର