வங்கி குறைதீர்க்கும் திட்டம் 2006

வங்கிகளால் வழங்கப்படும் சில சேவைகள் தொடர்பான புகார்களைத் தீர்ப்பதற்கும், அத்தகைய புகார்களைத் திருப்திப்படுத்துவதற்கும் அல்லது தீர்வு காண்பதற்கும் வசதியாக இந்தத் திட்டம் அறிமுகப்படுத்தப்பட்டது.

வ எண் விண்ணப்பங்கள்
(1) இந்தத் திட்டத்தை வங்கி குறைதீர்க்கும் திட்டம், 2006 என்று அழைக்கலாம்.
(2) ரிசர்வ் வங்கி குறிப்பிடும் தேதியில் இது நடைமுறைக்கு வரும்.
(3) இது இந்தியா முழுவதும் விரிவடையும்.
(4) திட்டத்தின் கீழ் வரையறுக்கப்பட்டுள்ள வங்கியின் இந்தியாவில் உள்ள வணிகத்திற்கு இந்தத் திட்டம் பொருந்தும்.

வ எண் திட்டத்தின் இடைநீக்கம்
(1) ரிசர்வ் வங்கி, அவ்வாறு செய்வது உகந்தது என்று திருப்தி அடைந்தால், உத்தரவின் மூலம், திட்டத்தின் அனைத்து அல்லது எந்த விதிகளின் செயல்பாட்டிலும், பொதுவாகவோ அல்லது ஏதேனும் குறிப்பிட்ட வங்கி தொடர்புடையதாகவோ குறிப்பிட்ட காலத்திற்கு இடைநீக்கம் செய்யலாம்.
(2) ரிசர்வ் வங்கி, உத்தரவின்படி, குறிப்பிட்ட காலக்கட்டத்தில், அது பொருத்தமாக இருக்கும் என, குறிப்பிட்ட காலக்கட்டத்தில் உத்தரவிடப்பட்ட இடைநீக்கத்தின் காலத்தை அவ்வப்போது நீட்டிக்கலாம்.

வ எண் வரையறைகள்
(1) 'Award’ means an award passed by the Banking Ombudsman in accordance with the Scheme.
(2) 'மேல்முறையீட்டு ஆணையம்' என்பது திட்டத்தை செயல்படுத்தும் ரிசர்வ் வங்கியின் துறைக்கு பொறுப்பான துணை ஆளுநர்.
(3) ‘அங்கீகரிக்கப்பட்ட பிரதிநிதி’ என்பவர் ஒரு புகார்தாரரால் அவர் சார்பாக செயல்பட மற்றும் அவரது புகாரை பரிசீலிப்பதற்காக, வங்கி குறைதீர்ப்பாளரின் முன் திட்டத்தின் கீழ் உள்ள நடவடிக்கைகளில் அவரை பிரதிநிதித்துவப்படுத்த, முறையாக நியமிக்கப்பட்ட மற்றும் அங்கீகரிக்கப்பட்ட நபர்.
(4) 'வங்கி குறைதீர்ப்பாளர்' என்றால், திட்டத்தின் பிரிவு 4-ன் கீழ் நியமிக்கப்பட்ட எந்தவொரு நபரும்
(5) 'வங்கி' என்பது 'வங்கி நிறுவனம்', 'தொடர்புடைய புதிய வங்கி', 'பிராந்திய கிராமப்புற வங்கி', 'ஸ்டேட் பேங்க் ஆஃப் இந்தியா' ஒரு 'துணை வங்கி', வங்கி ஒழுங்குமுறைச் சட்டம், 1949 (சட்டம் 10, 1949) பிரிவு 5ல் வரையறுக்கப்பட்டுள்ளது, அல்லது 'முதன்மை கூட்டுறவு வங்கி' என்பது அந்தச் சட்டத்தின் பிரிவு 56 இன் பிரிவு (சி) இல் வரையறுக்கப்பட்டுள்ளது மற்றும் இந்திய ரிசர்வ் வங்கிச் சட்டம், 1934 (1934 ஆம் ஆண்டு சட்டம் 2) இன் இரண்டாவது அட்டவணையில் சேர்க்கப்பட்டுள்ளது. இந்தியாவில் வணிக இடம், அத்தகைய வங்கி இந்தியாவில் அல்லது இந்தியாவிற்கு வெளியே இணைக்கப்பட்டிருந்தாலும்.
(6) 'Complaint' means a representation in writing or through electronic means containing a grievance alleging deficiency in banking service as mentioned in clause 8 of the Scheme.
(7) 'Reserve' Bank means the Reserve Bank of India constituted by Section 3 of the Reserve Bank of India Act, 1934 (2 of 1934).
(8) 'The scheme' means the Banking Ombudsman Scheme, 2006.
(9) 'Secretariat' means the office constituted as per sub-clause (1) of clause 6 of the Scheme.
(10) 'Settlement' means an agreement reached by the parties either by conciliation or mediation under clause 11 of the Scheme.

நியமனம் & பதவிக்காலம்

வ எண் நியமனம் & பதவிக்காலம்
(1) ரிசர்வ் வங்கி ஒன்று அல்லது அதற்கு மேற்பட்ட அதிகாரிகளை தலைமைப் பொது மேலாளர் அல்லது பொது மேலாளர் பதவியில் உள்ள வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளர்கள் என அறியப்படுபவர்களுக்குத் திட்டத்தின் மூலம் அல்லது கீழ் ஒப்படைக்கப்பட்ட பணிகளைச் செய்ய நியமிக்கலாம்.
(2) மேற்குறிப்பிட்ட உட்பிரிவின் கீழ் வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளரை நியமிப்பது மூன்று ஆண்டுகளுக்கு மிகாமல் ஒரு முறை செய்யப்படலாம்.


அலுவலக மற்றும் தற்காலிக தலைமையக இருப்பிடம்

வ எண் அலுவலகம் & தற்காலிக தலைமையகம்
(1) வங்கி குறைதீர்ப்பாளரின் அலுவலகம், ரிசர்வ் வங்கியால் குறிப்பிடப்படும் இடங்களில் அமைந்திருக்கும்.
(2) புகார்களை விரைவுபடுத்தும் பொருட்டு, வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளர் தனது அதிகார வரம்பிற்குள் இருக்கும் இடங்களில், தனக்கு முன் உள்ள புகார் அல்லது குறிப்பு தொடர்பாக அவருக்குத் தேவையான மற்றும் சரியானதாகக் கருதப்படும் அமர்வுகளை நடத்தலாம்.


செயலகம்

வ எண் செயலகம்
(1) வங்கி குறைதீர்ப்பாளரின் செயலகமாக செயல்படுவதற்கு அவசியமானதாகக் கருதப்படும் வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளரின் அலுவலகத்திற்கு ரிசர்வ் வங்கி அதன் அலுவலர்கள் அல்லது பிற பணியாளர்களின் எண்ணிக்கையை நியமிக்கும்.
(2) செயலகத்தின் செலவை ரிசர்வ் வங்கி ஏற்கும்.

அதிகாரங்கள் மற்றும் அதிகார வரம்பு

வ எண் அதிகாரங்கள் மற்றும் அதிகார வரம்பு
(1) திட்டத்தின் பிரிவு 4ன் கீழ் நியமிக்கப்பட்ட ஒவ்வொரு வங்கி குறைதீர்க்கும் அதிகாரியின் அதிகாரமும் நீட்டிக்கப்பட வேண்டிய பிராந்திய வரம்புகளை ரிசர்வ் வங்கி குறிப்பிடும்.
(2) புகாரளிக்கப்பட்ட சேவைக் குறைபாட்டின் பண மதிப்பைப் பொருட்படுத்தாமல், ஒப்பந்தம் மூலமாகவோ அல்லது சம்பந்தப்பட்ட வங்கிக்கும் பாதிக்கப்பட்ட தரப்பினருக்கும் இடையே சமரசம் மற்றும் மத்தியஸ்தம் மூலம் அல்லது திட்டத்தின் விதிகளின்படி ஒரு தீர்ப்பை வழங்குவதன் மூலம் அவர்களின் திருப்தி அல்லது தீர்வை எளிதாக்க, பிரிவு 8ல் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள அடிப்படையில் தாக்கல் செய்யப்பட்ட வங்கி அல்லது பிற சேவைகளில் உள்ள குறைபாடுகள் தொடர்பான புகார்களை வங்கி குறைதீர்ப்பாளர் பெற்று பரிசீலிப்பார்.
(3) வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளர் தனது அலுவலகத்தின் மீது கண்காணிப்பு மற்றும் கட்டுப்பாட்டின் பொது அதிகாரங்களைப் பயன்படுத்துவார் மற்றும் அதன் வணிகத்தை நடத்துவதற்குப் பொறுப்பாவார்.
(4) வங்கி குறைதீர்ப்பாளரின் அலுவலகம், ரிசர்வ் வங்கியுடன் கலந்தாலோசித்து, தனக்கென ஒரு வருடாந்திர பட்ஜெட்டை உருவாக்கி, இந்திய ரிசர்வ் வங்கியின் செலவின விதிகள், 2005ன் படி, அங்கீகரிக்கப்பட்ட பட்ஜெட்டிற்குள் செலவின அதிகாரங்களைப் பயன்படுத்த வேண்டும்.
(5) வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளர், ஒவ்வொரு ஆண்டும் ஜூன் 30ஆம் தேதியின்படி, முந்தைய நிதியாண்டில் தனது அலுவலகத்தின் செயல்பாடுகள் பற்றிய பொதுவான மதிப்பாய்வைக் கொண்ட ஒரு அறிக்கையை, ரிசர்வ் வங்கியின் ஆளுநருக்கு அனுப்புவார் மற்றும் ரிசர்வ் வங்கி வழிநடத்தும் மற்றும் பிற தகவல்களை அளிக்க வேண்டும். ரிசர்வ் வங்கி, பொது நலன் கருதி அவ்வாறு செய்வது அவசியம் என்று கருதினால், அறிக்கையையும் வங்கி குறைதீர்ப்பாளரிடம் இருந்து பெறப்பட்ட தகவல்களையும் ஒருங்கிணைக்கப்பட்ட படிவத்தில் அல்லது அது பொருத்தமானதாக கருதும் வகையில் வெளியிடலாம்.

வ எண் புகாரின் காரணங்கள்
1 Any person may file a complaint with the Banking Ombudsman having jurisdiction on any one of the following grounds alleging deficiency in banking including internet banking or other services

(a) Non-payment or inordinate delay in the payment or collection of cheques, drafts, bills etc.;

(b) Non-acceptance, without sufficient cause, of small denomination notes tendered for any purpose, and for charging of commission in respect thereof;

(c) Non-acceptance, without sufficient cause, of coins tendered and for charging of commission in respect thereof;

(d) Non-payment or delay in payment of inward remittances ;

(e) Failure to issue or delay in issue of drafts, pay orders or bankers cheques;

(f) Non-adherence to prescribed working hours ;

(g) Failure to provide or delay in providing a banking facility (other than loans and advances) promised in writing by a bank or its direct selling agents;

(h) Delays, non-credit of proceeds to parties' accounts, non-payment of deposit or non-observance of the Reserve Bank directives, if any, applicable to rate of interest on deposits in any savings, current or other account maintained with a bank

(i) Complaints from Non-Resident Indians having accounts in India in relation to their remittances from abroad, deposits and other bankrelated matters;

(j) Refusal to open deposit accounts without any valid reason for refusal;

(k) Levying of charges without adequate prior notice to the customer;
 
2 வங்கி அல்லது அதன் துணை நிறுவனங்கள் இந்தியாவில் ஏடிஎம் / டெபிட் கார்டு மற்றும் ப்ரீபெய்ட் கார்டு செயல்பாடுகளில் ரிசர்வ் வங்கியின் அறிவுறுத்தல்களை பின்பற்றாதது:

(ஏ) கணக்கில் டெபிட் செய்யப்பட்டது, ஆனால் ஏடிஎம்கள் மூலம் பணம் வழங்கப்படவில்லை br>
(ஏ) ஏடிஎம்களில் ஒருமுறை பணம் எடுப்பதற்காக அல்லது பிஓஎஸ் பரிவர்த்தனைக்காக ஒருமுறைக்கு மேல் கணக்கில் டெபிட் செய்யப்பட்டது

(சி) ஏடிஎம்கள் மூலம் வழங்கப்படும் பணத்தின் குறைவான/அதிகப்படியான தொகை

(டி) அட்டை அல்லது அட்டையின் விவரங்களைப் பயன்படுத்தாமல் கணக்கில் உள்ள டெபிட்

(இ) திருடப்பட்ட/நகல் செய்யப்பட்ட அட்டைகளின் பயன்பாடு

(எஃப்) மற்றவை
3 பின்வருவனவற்றில் கிரெடிட் கார்டு செயல்பாடுகளில் ரிசர்வ் வங்கியின் அறிவுறுத்தல்களை வங்கி அல்லது அதன் துணை நிறுவனங்கள் பின்பற்றாதது:

(ஏ) ஆட்-ஆன் கார்டுகள், கார்டுகளுக்கான காப்பீட்டுக்கான கோரப்படாத அழைப்புகள் போன்றவை.

(பி) வாழ்நாள் முழுவதும் இலவசமாக வழங்கப்படும் கார்டுகளில் ஆண்டுக் கட்டணம் வசூலித்தல்

(சி) தவறான பில்லிங்/தவறான பற்றுகள்

(டி) அச்சுறுத்தும் அழைப்புகள்/ மீட்பு முகவர்களால் மீட்பு முறையற்ற அணுகுமுறை, மீட்பு முகவர்களின் ஈடுபாடு குறித்த ரிசர்வ் வங்கி வழிகாட்டுதல்களைக் கடைப்பிடிக்காதது உட்பட

(இ) கடன் தகவல் பணியகத்திற்குத் தவறாகப் புகாரளிக்கப்பட்ட கிரெடிட் தகவலின் காரணமாக கடன் நிலையை மதிப்பாய்வு செய்து சரிசெய்வதில் தாமதம் அல்லது தோல்வி.

(எப்) மற்றவை
4 இந்தியாவில் மொபைல் பேங்கிங் / எலக்ட்ரானிக் பேங்கிங் சேவை தொடர்பாக ரிசர்வ் வங்கியின் அறிவுறுத்தல்களை வங்கி பின்வருவனவற்றில் கடைப்பிடிக்காதது:

(ஏ) ஆன்லைனில் பணம் செலுத்துவதில் தாமதம் அல்லது தோல்வி, br>
(பி) அங்கீகரிக்கப்படாத மின்னணு கட்டணம் / நிதி பரிமாற்றம்,
 
5 ஓய்வூதியம் வழங்காதது அல்லது வழங்குவதில் தாமதம் (குறைக்கு சம்பந்தப்பட்ட வங்கியின் நடவடிக்கை காரணமாக இருக்கலாம், ஆனால் அதன் ஊழியர்களைப் பொறுத்தவரையில் அல்ல)
6 அரசுப் பத்திரங்களை வழங்க மறுத்தல் அல்லது வழங்குவதில் தாமதம், அல்லது சேவை செய்யத் தவறுதல் அல்லது சேவை செய்வதில் அல்லது மீட்டெடுப்பதில் தாமதம்
7 உரிய அறிவிப்பு இல்லாமல் அல்லது போதிய காரணமின்றி டெபாசிட் கணக்குகளை கட்டாயமாக மூடுதல்
9 கணக்குகளை மூட மறுத்தல் அல்லது மூடுவதில் தாமதம்
10 வங்கியால் ஏற்றுக்கொள்ளப்பட்ட நியாயமான நடைமுறைக் குறியீட்டைப் பின்பற்றாதது; மற்றும்
11 Non-adherence to the provisions of the Code of Bank's Commitments to Customers issued by Banking Codes and Standards Board of India and as adopted by the bank .
12 வங்கிகள் மூலம் மீட்பு முகவர்கள் ஈடுபடுவதில் ரிசர்வ் வங்கி வழிகாட்டுதல்களை கடைபிடிக்காதது.
13 காப்பீடு /பரஸ்பர நிதி /இதர மூன்றாம் தரப்பு முதலீட்டு தயாரிப்புகளை வங்கிகள் விற்பனை செய்வது போன்ற பாரா-வங்கி நடவடிக்கைகளில் ரிசர்வ் வங்கியின் வழிகாட்டுதல்களைப் பின்பற்றாதது பின்வருபவை தொடர்பாக:

(ஏ) மூன்றாம் தரப்பு நிதி தயாரிப்புகளின் முறையற்ற, பொருத்தமற்ற விற்பனை .

(பி) விற்பனையில் வெளிப்படைத்தன்மை இல்லாமை / போதுமான வெளிப்படைத்தன்மை இல்லாமை

(சி) குறை தீர்க்கும் பொறிமுறையை வெளியிடாமை

(டி) வங்கிகளால் விற்பனைக்குப் பிந்தைய சேவையை வழங்குவதில் தாமதம் அல்லது மறுப்பு
 
14 வங்கி அல்லது பிற சேவைகள் தொடர்பாக ரிசர்வ் வங்கி வழங்கிய உத்தரவுகளை மீறுவது தொடர்பான வேறு எந்த விஷயமும்.
15 கடன்கள் மற்றும் முன்பணங்கள் தொடர்பான வங்கிச் சேவையில் குறைபாடுகள் இருப்பதாகக் குற்றம் சாட்டப்படும் பின்வரும் காரணங்களில் ஏதேனும் ஒன்றின் மீதான புகார் அதிகார வரம்பைக் கொண்ட வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளரிடம் தாக்கல் செய்யப்படலாம்:

(ஏ) வட்டி விகிதங்கள் குறித்த ரிசர்வ் வங்கி உத்தரவுகளைக் கடைப்பிடிக்காதது;

(பி) கடன் விண்ணப்பங்களை வழங்குவதற்கான பரிந்துரைக்கப்பட்ட கால அட்டவணையை அனுமதிப்பதில், வழங்குவதில் தாமதம் அல்லது கடைபிடிக்காதது;

(சி) விண்ணப்பதாரருக்கு சரியான காரணங்களை வழங்காமல் கடனுக்கான விண்ணப்பத்தை ஏற்காதது;

(டி) வங்கியால் ஏற்றுக்கொள்ளப்பட்ட கடன் வழங்குபவர்களுக்கான நியாயமான நடைமுறைக் குறியீடுகள் அல்லது வாடிக்கையாளர்களுக்கான வங்கியின் உறுதிப்பாட்டின் குறியீடு, வழக்குக்கு ஏற்றப்படி, விதிகளை கடைப்பிடிக்காதது;

( இ) வங்கிகளால் மீட்பு முகவர்களை ஈடுபடுத்துவதில் ரிசர்வ் வங்கி வழிகாட்டுதல்களைக் கடைப்பிடிக்காதது; மற்றும்

(எப்) இந்த நோக்கத்திற்காக ரிசர்வ் வங்கியால் அவ்வப்போது குறிப்பிடப்படும் ரிசர்வ் வங்கியின் வேறு எந்த திசையையும் அல்லது அறிவுறுத்தலையும் கடைப்பிடிக்காதது.
 
16 வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளர் அவ்வப்போது ரிசர்வ் வங்கியால் குறிப்பிடப்படும் மற்ற விஷயங்களையும் இதன் சார்பாகக் கையாளலாம்.

வ எண் புகாரின் காரணங்கள்
1 திட்டத்தின் உட்பிரிவு 8 இல் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள ஏதேனும் ஒன்று அல்லது அதற்கு மேற்பட்ட காரணங்களின் அடிப்படையில் வங்கிக்கு எதிராக புகார் உள்ள எவரேனும் அவர் அல்லது அவரது அங்கீகரிக்கப்பட்ட பிரதிநிதி (வழக்கறிஞரைத் தவிர) மூலம் புகார் உள்ள வங்கியின் கிளை அல்லது அலுவலகம் யாருடைய அதிகார எல்லைக்குள் இருக்கிறதோ அந்த வங்கி குறைதீர்ப்பாளரிடம் புகார் செய்யலாம். கிரெடிட் கார்டுகள் மற்றும் மையப்படுத்தப்பட்ட செயல்பாடுகளைக் கொண்ட பிற வகையான சேவைகளின் செயல்பாடுகளால் எழும் புகார், வாடிக்கையாளரின் பில்லிங் முகவரி அமைந்துள்ள பிராந்திய அதிகார வரம்பிற்குள் உள்ள வங்கி குறைதீர்ப்பாளரிடம் தாக்கல் செய்யப்படும்.
2 எழுத்துப்பூர்வ புகார் மனுதாரர் அல்லது அவரது அங்கீகரிக்கப்பட்ட பிரதிநிதியால் முறையாக கையொப்பமிடப்பட்டு, முடிந்தவரை, இணைப்பு 'ஏ' இல் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள படிவத்தில் அல்லது சூழ்நிலைகள் ஒப்புக்கொள்ளும் வகையில், கீழே உள்ளவற்றை தெளிவாகக் கூறுவது போல் இருக்க வேண்டும்:

(ஏ) புகார்தாரரின் பெயர் மற்றும் முகவரி

(பி) புகார் அளிக்கப்பட்ட வங்கியின் கிளை அல்லது அலுவலகத்தின் பெயர் மற்றும் முகவரி

(சி) புகாருக்கு வழிவகுக்கும் உண்மைகள்

(ஈ) புகார்தாரருக்கு ஏற்பட்ட இழப்பின் தன்மை மற்றும் அளவு

(எப்) கோரப்பட்ட நிவாரணம்.
 
3 புகாருடன், ஆவணங்களின் நகல்கள், ஏதேனும் இருந்தால், நம்புவதற்கு அவர் முன்மொழிந்தால் மற்றும் இந்த உட்பிரிவின் துணைப்பிரிவு (3) இன் கீழ் புகார் பராமரிக்கத்தக்கது என்ற அறிவிப்பையும் புகார்தாரர் தாக்கல் செய்ய வேண்டும்.
4 மின்னணு முறையில் செய்யப்படும் புகார் வங்கி குறைதீர்ப்பாளரால் ஏற்றுக்கொள்ளப்படும் மற்றும் அத்தகைய புகாரின் பிரிண்ட் அவுட் வங்கி குறைதீர்ப்பாளரின் பதிவில் எடுக்கப்படும்.
5 மத்திய அரசு அல்லது ரிசர்வ் வங்கியால் பெறப்பட்ட இந்தத் திட்டத்தின் கீழ் வரும் புகார்களை வங்கி குறைதீர்ப்பாளரும் ஏற்றுக்கொள்வார்.
6 வங்கி குறைதீர்ப்பாளரிடம் கூறப்பட்ட எந்த புகாரும் கீழே உள்ளவாறு இல்லையெனில் பொய்யாகாது:-

(அ) புகார்தாரர், வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளரிடம் புகார் செய்வதற்கு முன், வங்கிக்கு எழுத்துப்பூர்வ பிரதிநிதித்துவத்தை அளித்தார் மற்றும் வங்கி புகாரை நிராகரித்துவிட்டது அல்லது புகார்தாரர் பிரதிநிதித்துவத்தைப் பெற்ற ஒரு மாத காலத்திற்குள் அவருக்கு எந்தப் பதிலும் வரவில்லை அல்லது அவருக்கு வங்கி அளித்த பதிலில் திருப்தி இல்லை;

(ஆ) புகார்தாரர் தனது பிரதிநிதித்துவத்திற்கு வங்கியின் பதிலைப் பெற்ற அல்லது எந்த பதிலும் வராத ஒரு வருடத்திற்குள் புகார் செய்யப்பட்டது, வங்கிக்கு பிரதிநிதித்துவம் செய்த தேதியிலிருந்து ஒரு வருடம் மற்றும் ஒரு மாதத்திற்குள்;

(இ) அதே புகார்தாரரிடமிருந்து அல்லது ஒன்று அல்லது அதற்கு மேற்பட்ட புகார்தாரர்கள் அல்லது ஒன்று அல்லது அதற்கு மேற்பட்ட தரப்பினருடன் சேர்ந்து நடவடிக்கைக்கான காரணத்தைப் பெற்றாலும் அல்லது பெறாவிட்டாலும், எந்தவொரு முந்தைய நடவடிக்கைகளிலும் வங்கி குறைதீர்ப்பாளரால் தகுதியின் அடிப்படையில் தீர்க்கப்பட்ட அல்லது கையாளப்பட்ட அதே நடவடிக்கைக்கான காரணத்தைப் பற்றிய புகார் அல்ல

(ஈ) எந்தவொரு நீதிமன்றம், தீர்ப்பாயம் அல்லது நடுவர் அல்லது வேறு எந்த மன்றத்திலும் எந்தவொரு நடவடிக்கையும் நிலுவையில் உள்ளது அல்லது அத்தகைய நீதிமன்றம், தீர்ப்பாயம், நடுவர் அல்லது மன்றத்தால் ஆணை அல்லது தீர்ப்பு அல்லது உத்தரவு பிறப்பிக்கப்பட்ட அதே நடவடிக்கைக்கான காரணத்துடன் புகார் தொடர்புடையது அல்ல;

(உ) புகார் அற்பமானதாகவோ அல்லது எரிச்சலூட்டுவதாகவோ இல்லை; மற்றும்

(ஊ) இந்திய வரம்புச் சட்டம், 1963 இன் கீழ் அத்தகைய உரிமைகோரல்களுக்கு பரிந்துரைக்கப்பட்ட வரம்பு காலம் முடிவதற்குள் புகார் செய்யப்படுகிறது.
 

வ எண் தகவலுக்காக அழைக்கும் அதிகாரம்
(1) இந்த திட்டத்தின் கீழ் தனது கடமைகளை நிறைவேற்றும் நோக்கத்திற்காக, ஒரு வங்கி குறைதீர்ப்பாளர், புகார் அளிக்கப்பட்ட வங்கி அல்லது புகாருடன் தொடர்புடைய பிற வங்கியை, புகாருக்குரிய தகவல் அல்லது அதன் வசம் இருப்பதாகக் கூறப்படும் புகார் தொடர்பான எந்தவொரு ஆவணத்தின் சான்றளிக்கப்பட்ட நகல்களையும் வழங்கக் கோரலாம்.

போதுமான காரணமின்றி வங்கி கோரிக்கைக்கு இணங்கத் தவறினால், வங்கி குறைதீர்ப்பாளர், அவர் பொருத்தமானதாகக் கருதினால், வழங்கப்பட்ட தகவல் அல்லது பிரதிகள் வங்கிக்கு பாதகமாக இருக்கும் என்று அனுமானிக்கலாம்.
(2) வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளர் தனது கடமைகளை நிறைவேற்றும் போது அவருக்குத் தெரிந்த அல்லது வசம் வரக்கூடிய எந்தவொரு தகவல் அல்லது ஆவணத்தின் இரகசியத்தன்மையைப் பேண வேண்டும் மற்றும் அத்தகைய தகவல் அல்லது ஆவணத்தை வழங்கும் நபரின் ஒப்புதலுடன் தவிர, எந்தவொரு நபருக்கும் அத்தகைய தகவலை அல்லது ஆவணத்தை வெளியிடக்கூடாது.

எந்தவொரு சட்டத் தேவைகள் அல்லது இயற்கை நீதி மற்றும் நியாயமான முறையீட்டுக் கொள்கைகளுக்கு இணங்க, நியாயமாகத் தேவைப்படுவதாகக் கருதப்படும் அளவிற்கு, ஒரு புகாரில் ஒரு தரப்பினரால் வழங்கப்பட்ட தகவல் அல்லது ஆவணத்தை மற்ற தரப்பினருக்கு அல்லது தரப்பினர்களுக்கு வெளியிடுவதிலிருந்து இந்த உட்பிரிவில் எதுவும் வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளரைத் தடுக்காது.

வ எண் உடன்படிக்கை மூலம் புகாரின் தீர்வு
1 இதை எவ்வளவு சீக்கிரம் நடைமுறைப்படுத்த முடியுமோ அவ்வளவு சீக்கிரம், புகாரின் நகலை வங்கி குறைதீர்ப்பாளர் புகாரில் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள வங்கியின் கிளை அல்லது அலுவலகத்திற்கு, பிரிவு 15 இன் உட்பிரிவு (3) இன் உட்பிரிவில் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள நோடல் அதிகாரிக்கு ஆலோசனையின் கீழ் அனுப்ப வேண்டும், மற்றும் சமரசம் அல்லது மத்தியஸ்தம் மூலம் புகார்தாரருக்கும் வங்கிக்கும் இடையிலான ஒப்பந்தத்தின் மூலம் புகாரின் தீர்வை ஊக்குவிக்க முயற்சி செய்ய வேண்டும்.
2 புகாரின் தீர்வை ஊக்குவிக்கும் நோக்கத்திற்காக, வங்கி குறைதீர்ப்பாளர் எந்த ஆதார விதிகளுக்கும் கட்டுப்பட மாட்டார், மேலும் அவர் நியாயமான மற்றும் சரியானதாக கருதும் நடைமுறையை பின்பற்றலாம், இருப்பினும், குறைந்தபட்சம், வங்கியால் உருவாக்கப்பட்ட எழுத்துப்பூர்வ சமர்ப்பிப்புகளின் மீது ஒரு காலக்கெடுவுக்குள் ஆவண ஆதாரங்களுடன் புகார்தாரருக்கு எழுத்துப்பூர்வமாக அவரது / அவளது சமர்ப்பிப்புகளை வழங்க வங்கி குறைதீர்ப்பாளர் ஒரு வாய்ப்பை வழங்க வேண்டும்.br/>
இரு தரப்பினராலும் வழங்கப்பட்ட ஆவண ஆதாரங்கள் மற்றும் எழுத்துப்பூர்வ சமர்ப்பிப்புகள் ஒரு முடிவை எடுப்பதற்கு போதுமானதாக இல்லைஎன்று வங்கி குறைதீர்ப்பாளர் கருதினால், அவர் வங்கி அல்லது சம்பந்தப்பட்ட துணை நிறுவனம் மற்றும் புகார்தாரரை ஒன்றாகக் கூட்டி ஒரு இணக்கமான தீர்மானத்தை ஊக்குவிக்க அழைக்கலாம்.

மேலும், அத்தகைய கூட்டம் நடைபெறும் இடத்தில் பரஸ்பரம் ஏற்றுக்கொள்ளக்கூடிய குறைகளுக்கு தீர்வு கிடைக்கும் பட்சத்தில், குறிப்பாக அவர்கள் தீர்மானத்திற்கு ஒப்புக்கொள்கிறார்கள் என்று குறிப்பிட்டு, கூட்டத்தின் நடவடிக்கைகள் ஆவணப்படுத்தப்பட்டு கையொப்பமிடப்பட வேண்டும், அதன்பிறகு, வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளர், தீர்வின் உண்மையைப் பதிவுசெய்து, தீர்வின் விதிமுறைகளுடன் இணைக்கும் உத்தரவை நிறைவேற்றுவார்.
3 The Banking Ombudsman may deem the complaint as resolved, in any of the following circumstances:

(a) Where the grievance raised by the complainant has been resolved by the bank or the concerned subsidiary of a bank with the intervention of the Banking Ombudsman; or

(b) The complainant agrees, whether in writing or otherwise, to the manner and extent of resolution of the grievance provided by the Banking Ombudsman based on the conciliation and mediation efforts; or

(c) In the opinion of the Banking Ombudsman, the bank has adhered to the banking norms and practices in vogue and the complainant has been informed to this effect through appropriate means and complainant's objections if any to the same are not received by Banking Ombudsman within the time frame provided.
4 வங்கி குறைதீர்ப்பாளரின் முன் உள்ள நடவடிக்கைகள் இயற்கையில் சுருக்கமாக இருக்கும்.

வ எண் வங்கி குறைதீர்ப்பாளர் மூலம் தீர்ப்பு
1 புகார் பெறப்பட்ட நாளிலிருந்து ஒரு மாத காலத்திற்குள் உடன்படிக்கை மூலம் தீர்வு காணப்படாவிட்டால் அல்லது வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளர் தரப்பினரை அனுமதிக்கலாம் எனில், அவர் தரப்பினருக்கு நியாயமான வாய்ப்பை வழங்கிய பின்னர், ஒரு தீர்ப்பை அனுப்பவும் அல்லது புகாரை நிராகரிக்கவும்.
2 வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளர், தரப்பினரால் தனக்கு முன் வைக்கப்படும் சான்றுகள், வங்கிச் சட்டம் மற்றும் நடைமுறையின் கொள்கைகள், ரிசர்வ் வங்கியால் அவ்வப்போது வழங்கப்படும் வழிகாட்டுதல்கள், அறிவுறுத்தல்கள் மற்றும் கொள்கைகள் மற்றும் அவரது கருத்தில் உள்ள புகார் தொடர்பான பிற காரணிகள் ஆகியவற்றை கணக்கில் எடுத்துக் கொள்ள வேண்டும்.
3 தீர்ப்பை வழங்குவதற்கான காரணங்களை தீர்ப்பு சுருக்கமாகக் கூறுகிறது.
4 துணைப்பிரிவு (1)-ன் கீழ் நிறைவேற்றப்பட்ட தீர்ப்பை, வங்கியின் குறிப்பிட்ட கடமைகளை நிறைவேற்றுவதற்கான வழிகாட்டுதல்/கள், ஏதேனும் இருந்தால், மற்றும் கூடுதலாக அல்லது மற்றபடி, தொகை, ஏதேனும் இருந்தால், வங்கியின் செயல் அல்லது தவறினால் புகார்தாரருக்கு நேரடியாக ஏற்பட்ட இழப்புகளுக்கு வங்கியால் இழப்பீடு வழங்குதலைக் கொண்டிருக்கும்.
5 துணை உட்பிரிவு (4) இல் இல்லாத எதுவும் இருந்தபோதிலும், வங்கியின் புறக்கணிப்பு அல்லது கமிஷனின் நேரடி விளைவாக புகார்தாரருக்கு ஏற்பட்ட உண்மையான இழப்பு அல்லது இரண்டு மில்லியன் ரூபாயை விட அதிகமான, எது குறைவாக இருந்தாலும், இழப்பீட்டுத் தொகையாக செலுத்த வழிகாட்டும் ஒரு தீர்ப்பை அனுப்ப வங்கி குறைதீர்ப்பாளருக்கு அதிகாரம் இல்லை. வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளரால் வழங்கப்படக்கூடிய இழப்பீடு, சர்ச்சையில் ஈடுபட்டுள்ள தொகையைத் தவிர்த்து இருக்கும்.
6 The Banking Ombudsman may also award compensation in addition to the above but not exceeding rupees 0.1 million to the complainant, taking into account the loss of the complainant's time, expenses incurred by the complainant, harassment and mental agony suffered by the complainant.
7 தீர்ப்பு நகல் புகார்தாரருக்கும் வங்கிக்கும் அனுப்பப்படும்.
8 தீர்ப்பு நகலைப் பெற்ற நாளிலிருந்து 30 நாட்களுக்குள் புகார்தாரர் தனது கோரிக்கையின் முழுமையான மற்றும் இறுதித் தீர்வில் தீர்ப்பை ஏற்றுக்கொண்டதற்கான கடிதத்தை சம்பந்தப்பட்ட வங்கிக்கு வழங்காத வரை தீர்ப்பு காலாவதியாகும் மற்றும் எந்த விளைவையும் ஏற்படுத்தாது.
9 ஆனால், பிரிவு 14ன் துணைப்பிரிவு (1)ன் கீழ் அவர் மேல்முறையீடு செய்திருந்தால், புகார்தாரரால் அத்தகைய ஏற்பு எதுவும் அளிக்கப்பட முடியாது.
10 வங்கி, பிரிவு 14ன் துணைப்பிரிவு (1)ன் கீழ் மேல்முறையீட்டிற்கு விருப்பம் தெரிவிக்கும் பட்சத்தில், துணைப்பிரிவு (8)ன் கீழ் புகார்தாரரால் தீர்ப்பை எழுத்துப்பூர்வமாக ஏற்றுக்கொண்ட தேதியிலிருந்து ஒரு மாதத்திற்குள் தீர்ப்புக்கு இணங்கும் மற்றும் இணங்குவதை வங்கி குறைதீர்ப்பாளருக்கு தெரிவிக்கவும்

வங்கி குறைதீர்ப்பாளர் புகாரை எந்த நிலையிலும் நிராகரிக்கலாம்.

வ எண் புகாரை நிராகரித்தல்
1 பிரிவு 8 இல் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள அடிப்படையில் புகார் இல்லை அல்லது
2 இல்லையெனில் உட்பிரிவு 9ன் உட்பிரிவு (3) இன் படி இல்லை; அல்லது
3 பிரிவு 12 (5) மற்றும் 12 (6) ஆகியவற்றின் கீழ் பரிந்துரைக்கப்பட்ட வங்கி குறைதீர்ப்பாளரின் பண அதிகார வரம்பிற்கு அப்பால் உள்ளது: அல்லது
4 விரிவான ஆவணப்படம் மற்றும் வாய்வழி சான்றுகளை பரிசீலிக்க வேண்டும் மற்றும் வங்கி குறைதீர்ப்பாளரிடம் உள்ள நடவடிக்கைகள் அத்தகைய புகாரை தீர்ப்பதற்கு ஏற்றதல்ல; அல்லது
5 போதுமான காரணம் இல்லாமல்; அல்லது
6 அது நியாயமான விடாமுயற்சியுடன் புகார்தாரரால் பின்பற்றப்படவில்லை; அல்லது
7 வங்கி குறைதீர்ப்பாளரின் கருத்துப்படி, புகார்தாரருக்கு எந்த இழப்பும் அல்லது சேதமும் அல்லது சிரமமும் ஏற்படவில்லை.

வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளர், வழக்கு விசாரணையின் எந்தக் கட்டத்திலும் தோன்றினால், அந்தப் புகாரானது, நீதிமன்றம், தீர்ப்பாயம் அல்லது நடுவர் அல்லது வேறு ஏதேனும் மன்றத்தின் முன் எந்த நடவடிக்கையும் நிலுவையில் உள்ளது அல்லது அத்தகைய நீதிமன்றம், தீர்ப்பாயம், நடுவர் அல்லது மன்றம் ஆகியவற்றால் ஆணை அல்லது தீர்ப்பு அல்லது உத்தரவு நிறைவேற்றப்பட்டது, அதற்கான காரணங்களைக் கூறி புகாரை நிராகரிக்கும் உத்தரவை நிறைவேற்றவும்.

வ எண் மேல்முறையீட்டு ஆணையத்தின் முன் மேல்முறையீடு
1 உட்பிரிவு 12 இன் கீழ் ஒரு தீர்ப்பு அல்லது புகாரை நிராகரிப்பதன் மூலம் பாதிக்கப்பட்ட புகாரின் தரப்பினர், பிரிவு 13 இன் துணைப்பிரிவுகள் (டி) முதல் (ஜி) வரை குறிப்பிடப்பட்ட காரணங்களுக்காக, தீர்ப்பு பெறப்பட்ட அல்லது புகார் நிராகரிக்கப்பட்ட 30 நாட்களுக்குள், மேல்முறையீட்டு ஆணையத்தின் முன் மேல்முறையீடு செய்ய விரும்பலாம்;

ஒரு வங்கி மேல்முறையீடு செய்யும் பட்சத்தில், 12வது உட்பிரிவு (8)ன் கீழ் புகார்தாரரால் தீர்ப்பு ஏற்றுக்கொண்டதற்கான கடிதத்தை வங்கி பெறும் தேதியிலிருந்து மேல்முறையீட்டைத் தாக்கல் செய்வதற்கான முப்பது நாட்கள் காலம் தொடங்கும்;

மேல்முறையீட்டு ஆணையம், விண்ணப்பதாரர் சரியான நேரத்தில் மேல்முறையீடு செய்யாததற்கு போதுமான காரணம் இருப்பதாக அவர் திருப்தி அடைந்தால், மேலும் 30 நாட்களுக்கு மிகாமல் கால அவகாசத்தை அனுமதிக்கலாம்;

மேலும், தலைவரின் முந்தைய அனுமதியுடன் மட்டுமே மேல்முறையீடு வங்கியால் தாக்கல் செய்யப்படலாம் அல்லது அவர் இல்லாத நிலையில், நிர்வாக இயக்குநர் அல்லது செயல் இயக்குநர் அல்லது தலைமை நிர்வாக அதிகாரி அல்லது அதற்கு இணையான வேறு ஏதேனும் அதிகாரி தரவரிசை.
2 மேல்முறையீட்டு ஆணையம், தரப்புகளுக்கு நியாயமான வாய்ப்பை வழங்கிய பிறகு:

(அ) மேல்முறையீட்டை தள்ளுபடி செய்யலாம்; அல்லது
(ஆ) மேல்முறையீட்டை அனுமதித்து தீர்ப்பை ஒதுக்கி வைக்கலாம்; அல்லது
(இ) மேல்முறையீட்டு ஆணையம் அவசியமான அல்லது சரியானதாகக் கருதுவது போன்ற வழிகாட்டுதல்களின்படி புதிய தீர்வுக்காக விஷயத்தை வங்கிக் குறைதீர்ப்பாளரிடம் மாற்றலாம்; அல்லது
(ஈ) தீர்ப்பை மாற்றியமைத்து, அவ்வாறு மாற்றியமைக்கப்பட்ட தீர்ப்பை நடைமுறைப்படுத்துவதற்குத் தேவையான வழிகாட்டுதல்களை அனுப்பலாம்; அல்லது
(உ) பொருத்தமானதாகக் கருதப்படும் வேறு எந்த உத்தரவையும் அனுப்பலாம்.
3 மேல்முறையீட்டு ஆணையத்தின் உத்தரவு, பிரிவு 12-ன் கீழ் வங்கி குறைதீர்ப்பாளரால் வழங்கப்பட்ட தீர்ப்பு அல்லது 13-வது பிரிவின் கீழ் புகாரை நிராகரிக்கும் உத்தரவு போன்ற அதே விளைவைக் கொண்டிருக்கும்.

வ எண் வங்கிகள் காண்பிக்க வேண்டிய பொதுமக்களின் பொதுவான அறிவுக்கான திட்டத்தின் முக்கிய அம்சங்கள்
1 அலுவலகம் அல்லது கிளைக்கு வருகை தரும் ஒரு நபருக்கு திட்டத்தின் போதுமான தகவல்கள் இருக்கும் வகையில், திட்டத்தின் நோக்கம் மற்றும் பாதிக்கப்பட்ட தரப்பினரால் புகார் அளிக்கப்பட வேண்டிய வங்கி குறைதீர்ப்பாளரின் தொடர்பு விவரங்கள் வங்கியின் அனைத்து அலுவலகங்களிலும் கிளைகளிலும் முக்கியமாகக் காட்டப்படுவதைத் திட்டத்தின் கீழ் உள்ள வங்கிகள் உறுதிசெய்ய வேண்டும்.
2 இத்திட்டத்தின் கீழ் உள்ள வங்கிகள், திட்ட நகல் வங்கியின் அலுவலக வளாகத்தில் பார்வைக்காக வங்கியின் நியமிக்கப்பட்ட அலுவலரிடம் இருப்பதை உறுதிசெய்ய வேண்டும், யாராவது, அவ்வாறு செய்ய விரும்பினால், அத்தகைய திட்டம் உள்ளதா என்பதை கவனிக்க வேண்டும். இந்த பிரிவின் துணைப்பிரிவு (1) இன் கீழ் அறிவிக்கப்பட்ட அதிகாரி அறிவிப்புடன் காட்டப்பட வேண்டும் மற்றும் திட்டத்தின் நகலை அவர்களின் இணையதளங்களில் வைக்க வேண்டும்.
3 The banks covered by the Scheme shall appoint Nodal Officers at their Regional/Zonal Offices and inform the respective Office of the Banking Ombudsman under whose jurisdiction the Regional/Zonal Office falls. The Nodal Officer so appointed shall be responsible for representing the bank and furnishing information to the Banking Ombudsman in respect of complaints filed against the bank. Wherever more than one zone/region of a bank are falling within the jurisdiction of a Banking Ombudsman, one of the Nodal Officers shall be designated as the 'Principal Nodal Officer' for such zones or regions.

இதர
சிரமங்களை நீக்குதல்
இந்தத் திட்டத்தின் விதிகளை நடைமுறைப்படுத்துவதில் ஏதேனும் சிரமம் ஏற்பட்டால், ரிசர்வ் வங்கியானது வங்கி ஒழுங்குமுறைச் சட்டம், 1949 அல்லது திட்டத்துடன் முரண்படாத வகையில், சிரமத்தை நீக்குவதற்குத் தேவையான அல்லது பொருத்தமானதாகத் தோன்றும் அத்தகைய வழிமுறைகளை நிறைவேற்றும்.

நிலுவையில் உள்ள புகார்களின் தீர்ப்பு மற்றும் ஏற்கனவே நிறைவேற்றப்பட்ட தீர்ப்புகளை நிறைவேற்றுவது, வங்கி குறைதீர்க்கும் திட்டம், 2006 அமலுக்கு வருவதற்கு முன், அந்தந்த வங்கி குறைதீர்க்கும் திட்டங்களின் விதிகள் மற்றும் அதன் கீழ் வழங்கப்பட்ட ரிசர்வ் வங்கியின் அறிவுறுத்தல்கள் மூலம் தொடர்ந்து நிர்வகிக்கப்படும்.

வ எண் மையம் வங்கி குறைதீர்ப்பாளர் அலுவலகத்தின் முகவரி செயல்பாட்டு பகுதி
1 அகமதாபாத் சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி,
லா கஜ்ஜர் சேம்பர்ஸ், ஆஷ்ரம் சாலை,
அகமதாபாத்-380 009
தொலைபேசி குறியீடு: 079
தொலைபேசி எண் 26582357/26586718
தொலைநகல் எண் 26583325
மின்னஞ்சல் : boahmedabad@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 குஜராத், தாத்ரா மற்றும் நாகர் ஹவேலி யூனியன் பிரதேசங்கள்,
டாமன் மற்றும் டையூ
2 பெங்களூரு சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
10/3/8, நிருபதுங்கா சாலை, பெங்களூரு -560 001
தொலைபேசி குறியீடு: 080
தொலைபேசி எண். 22210771/22275629
தொலைநகல் எண். 22244047
மின்னஞ்சல் : bobangalore@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 கர்நாடகா
3 போபால் சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
ஹோஷங்காபாத் சாலை
அஞ்சல் பெட்டி எண். 32, போபால்-462 011
எஸ்டிடி குறியீடு: 0755
தொலைபேசி எண் 2573772/2573776
தொலைநகல் எண் 2573779
மின்னஞ்சல் : bobhopal@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 மத்திய பிரதேசம்
4 புவனேஸ்வர் சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
பண்டிட் ஜவஹர்லால் நேரு மார்க்
புவனேஸ்வர்-751 001
எஸ்டிடி குறியீடு: 0674
தொலைபேசி. எண். 2396207/2396008
தொலைநகல் எண். 2393906
மின்னஞ்சல் : bobhubaneswar@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ஒடிசா
5 சண்டிகார் சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
4வது தளம், பிரிவு 17
சண்டிகர்
தொலைபேசி. எண். 0172 - 2721109
தொலைநகல் எண். 0172 - 2721880
மின்னஞ்சல் : bochandigarh@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 இமாச்சலப் பிரதேசம், பஞ்சாப்
சண்டிகர் மற்றும் பஞ்ச்குலா யூனியன் பிரதேசம்
யமுனா நகர் மற்றும் ஹரியானாவின் அம்பாலா மாவட்டங்கள்
6 சென்னை சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
ஃபோர்ட் கிளாசிஸ், சென்னை 600 001
எஸ்டிடி குறியீடு: 044
தொலைபேசி எண். 25395964
தொலைநகல் எண். 25395488
மின்னஞ்சல் : bochennai@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 தமிழ்நாடு
புதுச்சேரி (மாஹே பகுதி தவிர) யூனியன் பிரதேசங்கள் மற்றும்
அந்தமான் மற்றும் நிக்கோபார் தீவுகள்
7 கவ்ஹாத்தி சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
ஸ்டேஷன் ரோடு, பான் பஜார்
கவ்ஹாத்தி-781 001
எஸ்டிடி குறியீடு: 0361
தொலைபேசி எண் 2542556/2540445
தொலைநகல் எண். 2540445
மின்னஞ்சல் : boguwahati@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 அசாம், அருணாச்சல பிரதேசம், மணிப்பூர்,
மேகாலயா, மிசோரம், நாகலாந்து மற்றும்
திரிபுரா
8 ஹைதராபாத் சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
6-1-56, செயலக சாலை
சைபாபாத், ஹைதராபாத்-500 004
எஸ்டிடி குறியீடு: 040
தொலைபேசி எண். 23210013/23243970
தொலைநகல் எண். 23210014
மின்னஞ்சல் : bohyderabad@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ஆந்திரா மற்றும் தெலுங்கானா
9 ஜெய்ப்பூர் சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
ராம் பாக் வட்டம்,
டோங்க் சாலை, அஞ்சல் பெட்டி எண். 12
ஜெய்ப்பூர்-302 004
எஸ்டிடி குறியீடு: 0141
தொலைபேசி எண். 0141-5107973
தொலைநகல் எண். 0141-2562220
மின்னஞ்சல் : bojaipur@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ராஜஸ்தான்
10 கான்பூர் சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
எம்ஜி சாலை, அஞ்சல் பெட்டி எண். 82
கான்பூர்-208 001
எஸ்டிடி குறியீடு: 0512
தொலைபேசி எண். 2306278/2303004
தொலைநகல் எண். 2305938
மின்னஞ்சல் : bokanpur@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 உத்தரப் பிரதேசம் (
காசியாபாத், கௌதம் புத்த நகர்,
சஹாரன்பூர், ஷாம்லி (பிரபுத் நகர்),
முசாபர்நகர், பாக்பத், மீரட்,
பிஜ்னோர் மற்றும் அம்ரோஹா (ஜோதிபா பூலே
நகர்)
11 கொல்கத்தா சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
15, நேதாஜி சுபாஷ் சாலை
கொல்கத்தா-700 001
எஸ்டிடி குறியீடு: 033
தொலைபேசி எண். 22304982
தொலைநகல் எண். 22305899
மின்னஞ்சல் : bokolkata@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 மேற்கு வங்காளம் மற்றும் சிக்கிம்
12 மும்பை சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
4வது தளம், இந்திய ரிசர்வ் வங்கி பைகுல்லா அலுவலகம்
கட்டிடம், எதிரில். மும்பை சென்ட்ரல்
ரயில் நிலையம், பைகுல்லா,
மும்பை-400 008
எஸ்டிடி குறியீடு: 022
தொலைபேசி எண். 23022028
தொலைநகல் : 23022024
மின்னஞ்சல் : bomumbai@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 மகாராஷ்டிரா மற்றும் கோவா
13 புது தில்லி(I) சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
சன்சாத் மார்க், புது தில்லி
எஸ்டிடி குறியீடு: 011
தொலைபேசி எண் 23725445/23710882
தொலைநகல் எண். 23725218
மின்னஞ்சல் : bonewdelhi@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 டெல்லி
14 பாட்னா சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
பாட்னா-800 001
எஸ்டிடி குறியீடு: 0612
தொலைபேசி எண். 2322569/2323734
தொலைநகல் எண். 2320407
மின்னஞ்சல் :bopatna@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 பீகார்
15 திருவனந்தபுரம் சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
பேக்கரி சந்திப்பு
திருவனந்தபுரம்-695 033
எஸ்டிடி குறியீடு: 0471
தொலைபேசி எண். 2332723/2323959
தொலைநகல் எண். 2321625
மின்னஞ்சல் : bothiruvananthapuram@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 கேரளா, லட்சத்தீவு யூனியன் பிரதேசம்
மற்றும் புதுச்சேரி யூனியன் பிரதேசம் (
மாஹே பகுதி மட்டும்).
16 புது தில்லி (II) சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
சன்சாத் மார்க், புது தில்லி
எஸ்டிடி குறியீடு: 011
தொலைபேசி எண். 23724856
தொலைநகல் எண். 23725218-19
மின்னஞ்சல் :bonewdelhi2@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ஹரியானா (பஞ்ச்குலா, யமுனா நகர் மற்றும் அம்பாலா மாவட்டங்கள் தவிர) மற்றும்
உத்திரபிரதேசத்தின் காசியாபாத் மற்றும் கௌதம் புத் நகர் மாவட்டங்கள்
17 டேராடூன் சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
74/1 ஜிஎம்விஎன் கட்டிடம், 3வது தளம்,
ராஜ்பூர் சாலை,
டேராடூன் - 248 001
எஸ்டிடி குறியீடு : 0135
தொலைபேசி : 2742003
தொலைநகல் : 2742001
மின்னஞ்சல் : bodehradun@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 உத்தரகாண்ட் மற்றும் உத்திரபிரதேசத்தின் ஏழு மாவட்டங்களான சஹாரன்பூர்,
ஷாம்லி (பிரபுத் நகர்),
முசாபர்நகர், பாக்பத், மீரட்,
பிஜ்னோர் மற்றும் அம்ரோஹா (ஜோதிபா பூலே
நகர்)
18 ராஞ்சி சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
4வது தளம், பிரகதி சதன்,
ஆர்.ஆர்.டி.ஏ கட்டிடம்,
குட்சேரி சாலை, ராஞ்சி
ஜார்கண்ட் 834001
எஸ்டிடி குறியீடு: 0651
தொலைபேசி : 2210512
தொலைநகல் : 2210511
மின்னஞ்சல் : boranchi@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ஜார்கண்ட்
19 ராய்பூர் சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
54/949, சுபாஷிஷ் பரிசார்,
சத்ய பிரேம் விஹார்
மகாதேவ் காட் சாலை, சுந்தர்
நகர், ராய்ப்பூர்- 492013
எஸ்டிடி குறியீடு : 0771
தொலைபேசி : 2242566
தொலைநகல் : 2242566
மின்னஞ்சல் : boraipur@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 சத்தீஸ்கர்
20 ஜம்மு சி/ஓ இந்திய ரிசர்வ் வங்கி
ரயில் தலைமை வளாகம்,
ஜம்மு- 180012
எஸ்டிடி குறியீடு : 0191
தொலைபேசி: 2477617
தொலைநகல் எண். 2477219
மின்னஞ்சல் : bojammu@rbi.org.in
Click here to lodge complaint		 ஜம்மு காஷ்மீர் மாநிலம்